Σούρμενα: Αρχίζει το «Παμποντιακόν Πανοΰρ» με το Ταφικό Έθιμο -Οι εκδηλώσεις μέχρι την Κυριακή του Θωμά
Όπως κάθε χρόνο, αμέσως μετά το Πάσχα, από τις 23 Απριλίου έως τις 27 Απριλίου, έρχεται το πενθήμερο «ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΟΝ ΠΑΝΟΫΡ 2025 τη Θωμά ‘ς σα Σούρμενα» από την Ένωση Ποντίων Σουρμένων.
- 22/04/2025, 09:35
Εκατόν τρία χρόνια πριν, οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης των Νέων Σουρμένων, που ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες στον ιστορικό Πόντο, δεν λησμόνησαν ούτε στιγμή την τιμή στους νεκρούς τους, διατηρώντας το ταφικό έθιμο ως ιερή παρακαταθήκη. Η Ένωση Ποντίων Σουρμένων, προκειμένου να διατηρήσει την πολιτιστική κληρονομιά των Ποντίων, διοργανώνει και φέτος, από τις 23 έως τις 27 Απριλίου, το πενθήμερο «Παμποντιακόν Πανοΰρ 2025 τη Θωμά ’ς σα Σούρμενα», το οποίο έχει καταστεί θεσμός, παραμένοντας πιστό στις παραδοσιακές αρχές του.
Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας της Διακαινησίμου, οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την Κυριακή του Θωμά με την τέλεση του Ταφικού Εθίμου στο Κοιμητήριο των Σουρμένων. Το έθιμο γιορταζόταν τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, υποδηλώνοντας την πίστη του ποντιακού λαού στη χριστιανική αντίληψη για την Ανάσταση των Νεκρών και τον σεβασμό προς τους αποθανόντες.
Πλήθος Ποντίων από την Ελλάδα και το εξωτερικό συγκεντρώνονται στα Σούρμενα για να τιμήσουν και να βιώσουν από κοντά το ποντιακό αυτό έθιμο. Εκεί, οι νοικοκυρές προετοιμάζουν τραπέζια με παραδοσιακά εδέσματα, περιμένοντας τον ιερέα για την τέλεση του τρισάγιου, που αφιερώνεται στην Ανάσταση των νεκρών.
Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν μια σειρά από δραστηριότητες, όπως ημερίδες και παραστάσεις, προσπαθώντας να ενδυναμώσουν την πολιτιστική ταυτότητα των Ποντίων, ενώ το πρόγραμμα κορυφώνεται με το Ταφικό Έθιμο το πρωί της Κυριακής του Θωμά, αναδεικνύοντας τη σημασία του για την κοινότητα.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων
Οι φετινές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν από 23 έως 27 Απριλίου 2025 και θα περιλαμβάνουν:
Την Τετάρτη 23 Απριλίου, θα πραγματοποιηθεί στις 19:00, στο Πολιτιστικό Κέντρο Ελληνικού, (Λ. Ιασωνίδη 52, Σούρμενα), Ημερίδα με θέμα «Το Νέο Ανατολικό Ζήτημα. Από το Δικαίωμα στη Μνήμη, στην 19η Μαΐου ως Διεθνή Ημέρα Θυμάτων του Κεμαλισμού».
Στην εκδήλωση θα μιλήσουν οι:
- Σαραφίδης Γιώργος, πρόεδρος Ένωσης Ποντίων Σουρμένων
- Βαρυθυμιάδης Γιώργος, πρόεδρος Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος
- Συλλούρης Γιώργος, πρόεδρος Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδας – ΟΚΟΕ
- Σπαρταλιάν Χαρούτ, πρόεδρος Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Ελλάδας
- Μπατσάρας Κυριάκος, πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Ασσυρίων
- Κωνσταντινίδης Δημήτρης, πρόεδρος ΑGADEKA-Συμβούλιο των λαών α.Σ., πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Ποντίων Ν. Κολωνίας α.Σ. «ΟΙ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ», μέλος Διαρκούς Επιτροπής της Ο.Σ.Ε.Π.Ε. για τη διεθνοποίηση και αναγνώριση της Γενοκτονίας.
- Αhmet Askar, επρόσωπος πρωτοβουλίας Αντιόχεια-Κιλικία σε Γαλλία και Ελλάδα.
Τέλος στην ημερίδα θα απευθύνουν χαιρετισμό οι:
- Dr. Σταυριανίδης Πάνος, πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Νέας Ιερσέης (HELLENIC FEDERATION OF NEW JERSEY)
- Ιορδανίδου Παρθένα, πρόεδρος Ομοσπονδίας Συλλόγων Ελλήνων Ποντίων στην Ευρώπη, Ο.Σ.Ε.Π.Ε.,
- Διαμάντης Παναγιώτης, διδάκτωρ Ιστορίας Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Σίδνεϋ και μέλος του Διεθνούς Συνδέσμου Μελετητών Γενοκτονιών.
Η ημερίδα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη.
Ο αείμνηστος Μιχάλης Χαραλαμπίδης έχει αναφέρει: «Στον Πόντο οι Νεότουρκοι και οι Κεμαλικοί δεν δολοφονούσαν μόνο τους ανθρώπους, δολοφονούσαν έναν ευρωπαϊκό και οικουμενικό πολιτισμό. Η δική μας διανοητική, ηθική και αγωνιστική δέσμευση κρίθηκε, καθορίσθηκε από την αγάπη μας προς τη ζωή, προς τους ανθρώπους. Εμπνεόμαστε από τις ιδεολογίες της Ζωής και όχι του Θανάτου. Αγαπούμε τους λαούς και τους ανθρώπους που εμπνέονται από τα ίδια με εμάς ιδανικά. Εμείς είμαστε με τη ζωή. Αυτός είναι ο δικός μας ανθρωπιστικός ορίζοντας». Καταλήγοντας: «Σ’ αυτό δεν θα είμαστε μόνοι. Θα είναι μαζί μας οι Μούσες από τον Όλυμπο έως το Αραράτ».
Την Πέμπτη 24 Απριλίου, στο Πολιτιστικό Κέντρο Ελληνικού, (Λ. Ιασωνίδη 52, Σούρμενα), η Ένωση Ποντίων Ωραιοκάστρου & Φίλων, θα παρουσιάσει στις 20:00, την Ποντιακή θεατρική παράσταση «Αφορισμένον Ινιατ». Έργο του Δημήτρη Παπαδόπουλου- Σταυριώτη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Γεωργιάδη.
Την Παρασκευή 25 Απριλίου και ώρα 20:00, θα παρουσιαστούν Παραδοσιακοί χοροί από την Ελλάδα στην κεντρική πλατεία Σουρμένων, με τα χορευτικά συγκροτήματα: Ένωση Ποντίων Σουρμένων, Σύλλογος Κρητών Ελληνικού «Ο Ψηλορείτης», Σύνδεσμος Ηπειρωτών Ζωγράφου «Η Ήπειρος», Σχολή Παραδοσιακών Χορών Ιεράς Μητροπόλεως Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης, Σύλλογος Λυκουριωτών Καλαβρύτων Αχαΐας, Λαογραφικός Χορευτικός Όμιλος «Ενάλια Γη», Λαογραφικός Σύλλογος Αχαρνών «Ο Κόκκινος Μύλος», Ελληνικό Κέντρο Λαογραφικών Μελετών (ΕΛ.ΚΕ.ΛΑ.Μ.). Θα ακολουθήσει παραδοσιακό γλέντι.
Το Σάββατο 26 Απριλίου το απόγευμα, θα τελεστεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Επίσης, θα τεθούν για προσκύνηση τα ιερά λείψανα του Αγίου Ευγενίου, πολιούχου Τραπεζούντος και του Αγίου Γεωργίου του Καρσλίδη. Το βράδυ στην πλατεία, θα χορέψουν τα συγκροτήματα: Πολιτιστικός Σύλλογος Ανωγείων Ν. Ρεθύμνου, Ένωση Ποντίων Νίκαιας- Κορυδαλλού Ν. Αττικής, Ποντιακός Πολιτιστικός Σύλλογος Χωρυγιού Ν. Κιλκίς, Σύλλογος Ποντίων Σταυρούπολης «Ακρίτες του Πόντου» Ν. Θεσσαλονίκης. Το πρόγραμμα παρουσιάζει ο Λάζος Τερζάς.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσει παραδοσιακό ποντιακό γλέντι μέχρι πρωίας, με κεμεντζέ, ταούλ’, τουλούμ’, γαβάλ…κρασί και χαμψία! Θα παίξουν και θα τραγουδήσουν οι: Θεοδοσιάδης Κώστας, Κουρτίδης Γιάννης, Παρχαρίδης Αλέξης, (Κεμεντζέ) Τσανασίδης Γιάννης, (Τουλούμ – Γαβάλ) Νικολαϊδης Παντέλης, (Νταούλι) Ζώης Κώστας & Νικολαΐδης Παντελής.
Την Κυριακή του Θωμά (27 Απριλίου) το πρωί, μετά την Πανηγυρική Θεία Λειτουργία, στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, θα ακολουθήσει Λιτανευτική Πομπή προς το Κοιμητήριο Σουρμένων, όπου θα τελεστεί το Ταφικό Έθιμο, αποκορύφωμα του πενθημέρου. Το βράδυ στην κεντρική πλατεία θα χορέψουν τα ποντιακά συγκροτήματα: Ένωση Ποντίων Πανοράματος Ν. Θεσσαλονίκης, Σύλλογος Ελλήνων Ποντίων Φρέχεν «Υψηλάντης» Γερμανία, Ένωση Ποντίων Σουρμένων Ν. Αττικής.
Θα ακολουθήσει παραδοσιακό ποντιακό γλέντι μέχρι πρωίας με κεμεντζέ, ταούλ’, τουλούμ’, γαβάλ. Θα παίξουν και θα τραγουδήσουν οι: Θεοδοσιάδης Κώστας, Κουρτίδης Γιάννης, Παρχαρίδης Αλέξης, Σοφιανίδης Γιώργος,(Κεμεντζέ) Τσανασίδης Γιάννης, (Τουλούμ – Γαβάλ) Κοσμίδης Χριστόφορος, (Νταούλι) Ζώης Κώστας & Νικολαΐδης Παντελής.
Οι εκδηλώσεις στα Σούρμενα είναι στη συνείδηση των Ποντίων, και όχι μόνο, μεγάλος θεσμός αντίστασης στην τάση για αποσύνθεση της κοινωνίας μας και των πολιτιστικών μας αξιών. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αντλούν περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό από τον ιστότοπο της Ένωσης, www.sourmena.gr.