Τελικά πόσο απέχουμε από μια πιο βιώσιμη καθημερινότητα;
Η βιωσιμότητα δεν είναι μια μακρινή έννοια, αλλά μια πραγματικότητα που ήδη ζούμε: από την ηλεκτροκίνηση και την ανακύκλωση μέχρι τις νέες συνήθειες στο σπίτι και τη μόδα, μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας αποδεικνύουν ότι η πράσινη μετάβαση έχει ήδη ξεκινήσει.
- 02/10/2025, 11:34
Όταν ακούμε τη λέξη βιωσιμότητα, συχνά τη φανταζόμαστε σαν έναν μεγάλο, μελλοντικό στόχο. Ακόμα και σαν κάτι που δεν αφορά εμάς προσωπικά, παρά μόνο κυβερνήσεις και βιομηχανίες, συνέδρια και… θεωρία. Στην πραγματικότητα, όμως, η βιωσιμότητα είναι ήδη εδώ: ηλεκτρικά αυτοκίνητα στους δρόμους, ανακύκλωση σχεδόν σε κάθε γειτονιά, second hand μόδα που από λύση ανάγκης έχει γίνει τάση.
Μπορεί να μην έχουμε φτάσει ακόμα στην τέλεια πράσινη καθημερινότητα, αλλά τα πρώτα βήματα έχουν γίνει. Και το ενθαρρυντικό είναι ότι αυτά τα βήματα δεν τα κάνει μόνο μια μικρή μερίδα πολιτών, ακτιβιστών και οικολόγων, αλλά όλοι μας, λίγο-πολύ, ίσως και χωρίς να το πολυκαταλαβαίνουμε. Ποια είναι όμως αυτά;
Η μετακίνηση γίνεται πιο πράσινη
Για μια μεγάλη μερίδα οδηγών που στρέφεται στην ηλεκτροκίνηση μπορεί τα κίνητρα να είναι οικονομικά και όχι απαραίτητα περιβαλλοντικά, το αποτέλεσμα όμως παραμένει το ίδιο: η αλλαγή στους δρόμους είναι ήδη ορατή. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα κερδίζουν συνεχώς έδαφος, το δίκτυο ταχυφορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων διευρύνεται, ενώ όλο και περισσότερες πόλεις επενδύουν σε e-scooters, ποδήλατα και πιο καθαρά μέσα μαζικής μεταφοράς.
Στην Ελλάδα, το 2024, σχεδόν 1 στα 5 νέα αυτοκίνητα (20,6%) που πωλήθηκαν ήταν ηλεκτρικά ή plug-in υβριδικά, αύξηση της τάξεως του 36,4% από το 2023, όπου το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 15,1%, όπως αναφέρουν στοιχεία του Alternative Fuels Observatory της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό από μόνο του δείχνει ότι η μετάβαση έχει ξεκινήσει. Και δεν μιλάμε μόνο για το ιδιωτικό αυτοκίνητο: car sharing, leasing και ηλεκτροκίνηση στα λεωφορεία φέρνουν την «πράσινη μετακίνηση» πιο κοντά στην καθημερινότητά μας.
Ανακύκλωση & επαναχρησιμοποίηση
Αν μέχρι πριν λίγα χρόνια η ανακύκλωση ήταν «κάτι που κάνουν οι λίγοι συνειδητοποιημένοι», σήμερα είναι βασικό κομμάτι του καθημερινού μας προγράμματος. Οι μπλε κάδοι είναι παντού, ενώ πλέον σε πολλές πόλεις της Ελλάδας υπάρχουν και τα λεγόμενα «σπιτάκια ανταποδοτικής ανακύκλωσης», όπου για κάθε συσκευασία που ανακυκλώνεται, παίρνεις πίσω και ένα χρηματικό ποσό.
Σε επίπεδο Ευρώπης, περίπου το 44% των αποβλήτων ανακυκλώνεται, ποσοστό που ανεβαίνει σταθερά. Και όχι μόνο αυτό: το «δικαίωμα επισκευής», όπως έχει γίνει πλέον γνωστό, είναι ένα σύνολο νόμων, κυρίως στις ΗΠΑ και την ΕΕ, που παρέχει στους καταναλωτές και τους ανεξάρτητους επισκευαστές πρόσβαση σε ανταλλακτικά, εργαλεία, διαγνωστικό λογισμικό και πληροφορίες επισκευής που απαιτούνται για την επισκευή των δικών τους προϊόντων. Οι υποστηρικτές του «κινήματος» στοχεύουν στην αύξηση της δυνατότητας επισκευής, στη μείωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων και στο χαμηλότερο κόστος για τους καταναλωτές, αντιμετωπίζοντας τα μονοπώλια των κατασκευαστών στις επισκευές.
Βιωσιμότητα στο σπίτι
Η αλήθεια είναι ότι η αλλαγή ξεκινά από εκεί που περνάμε τον περισσότερο χρόνο μας: το σπίτι και τις καθημερινές μας επιλογές. Στην κουζίνα, για παράδειγμα, η στροφή σε πιο βιώσιμες διατροφικές συνήθειες δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε όλοι vegan. Ακόμα και αν μειώσουμε το κρέας 2-3 φορές την εβδομάδα, το αποτύπωμα μικραίνει αισθητά. Παράλληλα, η επιλογή τοπικών προϊόντων σημαίνει λιγότερες μεταφορές, άρα και λιγότερες εκπομπές ρύπων, αλλά και στήριξη στους μικρούς παραγωγούς.
Στο σπίτι, οι αλλαγές μπορούν να γίνουν ακόμα πιο χειροπιαστές. Οι λάμπες LED έχουν αντικαταστήσει σχεδόν όλες τις παλιές, οι smart θερμοστάτες βοηθούν να αξιοποιούμε σωστά την ενέργεια, ενώ η καλή μόνωση μειώνει τα έξοδα θέρμανσης και ψύξης μαζί με τις εκπομπές.
Και επειδή το σπίτι δεν είναι μόνο τοίχοι και σκεύη, αλλά και ντουλάπα: η μόδα κάνει κι αυτή τη δική της στροφή. Το fast fashion εξακολουθεί να κυριαρχεί, όμως το slow fashion και το second hand κερδίζουν ολοένα έδαφος. Πολλά brands επενδύουν σε ανακυκλωμένα υλικά ή πιο οικολογικές πρώτες ύλες, δείχνοντας ότι η βιωσιμότητα στη μόδα δεν είναι περιορισμός, αλλά δημιουργική επιλογή.
Άρα, τελικά, πόσο απέχουμε από μια πιο βιώσιμη καθημερινότητα; Η απάντηση είναι: λιγότερο απ’ όσο νομίζουμε. Ήδη έχουμε αρχίσει να εφαρμόζουμε πολλές από τις πρακτικές που κάνουν τη διαφορά, χωρίς να το σκεφτόμαστε ιδιαίτερα.
Και όσο οι συνήθειες αυτές γίνονται κομμάτι της κανονικότητάς μας, η πράσινη μετάβαση παύει να είναι στόχος του μέλλοντος και γίνεται πραγματικότητα του παρόντος.