ΕΜΣΤ: Η νέα έκθεση «Why Look at Animals;» ανοίγει τη συζήτηση για τη δικαιοσύνη προς τη μη ανθρώπινη ζωή
Με περισσότερους από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες, η νέα έκθεση του ΕΜΣΤ «Why Look at Animals; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή», σε επιμέλεια Κατερίνας Γρέγου, εστιάζει στη σχέση ανθρώπου και ζώων, θέτοντας κρίσιμα ερωτήματα για την ηθική, την οικολογία και την πλανητική συνύπαρξη.
- 15/05/2025
Ποια είναι η θέση των ζώων στον σύγχρονο κόσμο; Πόσο δικαιολογημένη είναι η κυρίαρχη ανθρώπινη πεποίθηση ότι η ζωή μας υπερέχει της δικής τους; Και πώς σχετίζεται η κακοποίηση των ζώων με την περιβαλλοντική κρίση; Αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα θέτει η νέα μεγάλη διεθνής έκθεση του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), με τίτλο «Why Look at Animals; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή», που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 15 Μαΐου υπό την επιμέλεια της Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του Μουσείου, Κατερίνας Γρέγου.
Η έκθεση αποτελεί ένα εκτεταμένο διεθνές εικαστικό εγχείρημα με περισσότερα από 200 έργα και 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες, καταλαμβάνοντας όλους τους ορόφους του Μουσείου – τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει μέχρι σήμερα το ΕΜΣΤ. Πρόκειται για το απόσταγμα πολυετούς έρευνας που αντλεί έμπνευση από το εμβληματικό δοκίμιο του John Berger Why Look at Animals? (1980), το οποίο ανέδειξε την αυξανόμενη απόσταση του ανθρώπου από τα ζώα και τη σταδιακή τους περιθωριοποίηση στο πλαίσιο της νεωτερικότητας.
Όπως επεσήμανε ο Berger, τα ζώα βρίσκονταν κάποτε στο κέντρο του κόσμου του ανθρώπου – συνυπήρχαν μαζί του, είχαν θέση στην καθημερινότητά του και νοηματοδοτούσαν το περιβάλλον του. Σήμερα, όμως, έχουν μετατραπεί σε εικόνες και προϊόντα: τηλεοπτικά αντικείμενα, εκθέματα ζωολογικών κήπων ή, στην πιο ψυχρή εκδοχή, «πακέτα» στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Η έκθεση του ΕΜΣΤ επιχειρεί να επαναφέρει τη μη ανθρώπινη ζωή στο οπτικό και ηθικό μας πεδίο – και το κάνει μέσα από έργα ζωγραφικής, βίντεο, εγκαταστάσεις και ντοκιμαντέρ, αλλά και μέσα από την ανάδειξη της συναισθηματικής νοημοσύνης των ζώων και των τρόπων με τους οποίους τα έχουμε αποξενώσει από το φυσικό τους περιβάλλον. Αναλύει τις πολιτικές, γεωργικές και οικονομικές δομές που τα μεταχειρίζονται σαν άψυχα εμπορεύματα και επισημαίνει τη συνενοχή του ανθρώπου στην εκτεταμένη κακοποίησή τους: από την εντατική κτηνοτροφία μέχρι τα εργαστηριακά πειράματα και την εγκατάλειψη των οικόσιτων ζώων.
Η έννοια του ειδισμού (speciesism), δηλαδή της θεώρησης ότι ο άνθρωπος είναι ανώτερη μορφή ζωής από όλα τα υπόλοιπα ζώα και άρα δικαιούται μεγαλύτερη προστασία ή προνόμια, τίθεται υπό διαρκή αμφισβήτηση μέσα στην έκθεση. Την ίδια στιγμή, γίνεται σαφής σύνδεση της προστασίας των ζώων με την κλιματική κρίση και την οικολογική ευημερία του πλανήτη. Η μεταχείριση των ζώων δεν είναι απλώς ένα ηθικό ζήτημα – είναι ένα κρίσιμο οικολογικό πρόβλημα.
Στην Έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Art Orienté Objet (Marion Laval-Jeantet & Benoît Mangin), Sammy Baloji, John Berger, Mike Dibb & Chris Rawlence, Ευριπίδης Βαβούρης, Κωστής Βελώνης, Elisabetta Benassi, Kasper Bosmans, Rossella Biscotti, Xavi Bou, Nabil Boutros, David Brooks, Ang Siew Ching, David Claerbout, Marcus Coates, Sue Coe, Simona Denicolai & Ivo Provoost, Mark Dion, Maarten Vanden Eynde, Jakup Ferri, Αλέξανδρος Γεωργίου, Igor Grubić, Laura Gustafsson & Terike Haapoja, Joseph Havel, Lynn Hershman Leeson, Annika Kahrs, Μενέλαος Καραμαγγιώλης, Anne Marie Maes, Britta Marakatt-Labba, Lin May Saeed, Νίκος Μάρκου, Άγγελος Μεργές, Wesley Meuris, Tiziana Pers, Πάρις Πετρίδης, Τζάνις Ράφα, Minna Rainio & Mark Roberts, Marta Roberti, Mostafa Saifi Rahmouni, Πάνος Σκλαβενίτης, Jonas Staal, Daniel Steegmann Mangrané, Oussama Tabti, Emma Talbot, Νίκος Τρανός, Μαρία Τσάγκαρη, Δημήτρης Τσουμπλέκας, Cheng Xinhao, Driant Zeneli.
Ένα μουσείο με θέση και για τα ζώα – κυριολεκτικά
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι το ΕΜΣΤ ανήκει στα ελάχιστα μουσεία διεθνώς που επιτρέπουν την είσοδο σε κατοικίδια ζώα, ένα σημάδι συνέπειας προς τη φιλοσοφία της έκθεσης.
Η επίσκεψη στην έκθεση «Why Look at Animals?» είναι μια πρόσκληση σε αναστοχασμό, ένα κάλεσμα να κοιτάξουμε κατάματα –και με νέα ματιά– την ευθύνη μας απέναντι σε όλες τις μορφές ζωής. Για όσους από εμάς μεγαλώσαμε στα Νότια Προάστια, κοντά σε παραλίες αλλά και αστικά πάρκα, το ερώτημα αυτό ίσως αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία: πόσο κοντά νιώθουμε σήμερα στα ζώα που κάποτε ήταν μέρος της καθημερινής μας ζωής;
Πληροφορίες Έκθεσης:
🗓 Εγκαίνια: Πέμπτη 15 Μαΐου
📍 Τοποθεσία: Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), Καλλιρρόης & Φραντζή
🕒 Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη–Κυριακή 11:00–19:00 | Πέμπτη 11:00–22:00
💡 Περισσότερα: emst.gr