Ο Μάνος Πατσιαλίδης δίνει το «Φιλί της Ζωής» στις παραλίες της Αττικής

Ο Μάνος Πατσιαλίδης δεν είναι ένας συνηθισμένος «Summer Hero». Εμπνευσμένος από ένα παιδικό βίωμα και την εμπειρία του ως αστυνομικός, δημιούργησε το Safer Life Greece, ένα «Δίκτυο Ζωής» που εκπαιδεύει διασώστες, εξοπλίζει περιοχές της Νοτιοανατολικής Αττικής με απινιδωτές και σώζει στην κυριολεξία ανθρώπινες ζωές.

• 24/06/2025, 14:00
• Κείμενο: Νάντια Σουφλή
• Φωτογραφίες: Λεωνίδας Τούμπανος

Από την παιδική του ηλικία στην Πετρούπολη, όπου παρακολούθησε τη μητέρα του να σώζει μια ζωή, μέχρι την καθημερινότητά του ως αστυνομικός και τα περιστατικά που τον σημάδεψαν, ο Μάνος Πατσιαλίδης ένιωσε την επιτακτική ανάγκη να δράσει. Μετακόμισε συνειδητά στον Δήμο Σαρωνικού, αγκαλιάζοντας τη Νοτιοανατολική Αττική ως το ορόσημο για να ξεκινήσει μια προσπάθεια που αλλάζει τα δεδομένα στην προνοσοκομειακή φροντίδα. Μίλησε στους «Summer Heroes» του NouPou για τη φιλοσοφία του «Τόλμησε! Ονειρέψου! Μπορείς να κάνεις τα πάντα!», την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης στις πρώτες βοήθειες, τη σημασία του Safer Life Greece και του θεσμού του «Παρατηρητή της Γειτονιάς», καθώς και για τα σχέδιά του για ένα μέλλον όπου η ασφάλεια θα είναι συνείδηση και όχι σύμπτωση.

Πριν από αρκετά χρόνια, το 2018, υπήρξα μάρτυρας μιας εικόνας η οποία με στιγμάτισε. Πρωινή υπηρεσία, και έρχεται στο αστυνομικό τμήμα μια κυρία, υποβασταζόμενη από άλλες δύο. Η κυρία (στην ηλικία της συζύγου μου) υποβασταζόμενη από τη μητέρα της και την αδερφή της, είχε έρθει για να δηλώσει τον αιφνίδιο θάνατο του συζύγου της (στην ηλικία μου), ο οποίος το ίδιο πρωινό ξύπνησε με πόνους στο στήθος, κάλεσε το 166, αλλά δυστυχώς μέχρι να έρθει έχασε τη ζωή του. Τότε ένιωσα πολύ έντονα το πόσο κρίμα είναι να χάνεται έτσι μια ανθρώπινη ζωή. Σε συνδυασμό με τα τροχαία δυστυχήματα, στα οποία ως πλήρωμα περιπολικού έχω συνδράμει, από πολύ νωρίς εντόπισα το μεγάλο χρονικό διάστημα που χρειάζεται ένα ασθενοφόρο να αφιχθεί. Είχα συνέχεια στο μυαλό μου τη σκέψη ότι «κάτι πρέπει να γίνει… κάτι πρέπει να κάνω για να αλλάξει αυτό». Όντας ανήσυχο πνεύμα και άνθρωπος που δεν μου αρέσει να «προσπερνώ», δεν άργησα να συλλάβω την ιδέα της ενός φορέα που θα δημιουργεί τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις για μία ασφαλέστερη ζωή. Και έτσι άρχισα να μηχανεύομαι τα βήματα για να μπορέσει αυτή η ιδέα να λάβει «σάρκα και οστά». Σε αυτή την προσπάθεια, οφείλω την απέραντη ευγνωμοσύνη μου στους ανθρώπους, οι οποίοι αγκάλιασαν την ιδέα και πλαισίωσαν την προσπάθεια με αγάπη και αγνό αίσθημα, ώστε να υλοποιηθεί και να παράγει έργο.  

Δεν νιώθω ούτε ιδιαίτερος ούτε ξεχωριστός αλλά επίμονος και πεισματάρης άνθρωπος. Ο μόνος λόγος που τα αναφέρω αυτά, είναι για να δώσω το έναυσμα και το κίνητρο στους ανθρώπους να τολμούν. Να τολμούν να ονειρεύονται, να τολμούν να σχεδιάζουν και το κυριότερο να τολμούν να λαμβάνουν δράση και να υλοποιούν τις σκέψεις τους. Αν θέλω να μείνει κάτι σε αυτόν που θα μας διαβάσει είναι το «Τόλμησε! Ονειρέψου! Μπορείς να κάνεις τα πάντα! Όπου υπάρχει θέληση υπάρχει και ο δρόμος!».  

Ήμουν 5 ετών όταν ένα πρωινό είδα τη μητέρα μου στο σπίτι μας στην Πετρούπολη, να είναι στο μπαλκόνι και να μιλάει σε έναν κύριο, οποίος ήταν στο διπλανό μπαλκόνι. Κρυφοκοιτώντας με περιέργεια από τις γρίλιες του παντζουριού, κατάλαβα ότι ο κύριος κρεμόταν από την έξω πλευρά και ταλαντευόταν… Ήταν αποφασισμένος να αυτοκτονήσει. Η μητέρα μου δεν τον άφησε όμως… Για πάρα πολλή ώρα, και μέχρι να έρθουν οι πυροσβέστες, του μιλούσε ασταμάτητα εμψυχώνοντάς τον και ταυτόχρονα, αποσπώντας του τη νόηση από αυτό που είχε θέσει εξαρχής ώς στόχο του. Και τον έσωσε. Αυτό το βίωμα φώλιασε στην ψυχή μου.

Θυμάμαι ότι σχεδόν στο ξεκίνημα της ανάπτυξης του «Δικτύου Ζωής» συνέβη ένα περιστατικό πνιγμού στην παραλία στο Μαύρο Λιθάρι. Φίλη μου, που ήταν παρούσα, με πήρε τηλέφωνο για να προστρέξω για βοήθεια. Τηλεφωνικά, μου είχε πει τότε, ότι ήδη επί 5 λεπτά προσπαθούσαν να ανανήψουν τον άτυχο συνάνθρωπό μας. Η απόστασή μου από το σημείο του συμβάντος, ήταν 11 λεπτά. Δεκαέξι λεπτά χωρίς απινίδωση είναι δυστυχώς πολύ μεγάλος χρόνος. Έκανα όσο πιο γρήγορα μπορούσα, αλλά ήξερα ότι οι πιθανότητες έγερναν προς το μοιραίο. Ολοκληρώθηκε η προσπάθεια αλλά με δυστυχή κατάληξη. 

Τότε ένιωσα για άλλη μία φορά την αναγκαιότητα, να κάνω κάτι για να ενδυναμωθεί και να διαδοθεί περισσότερο το «Δίκτυο Ζωής» του Safer Life Greece, ώστε οι συνάνθρωποί μας που θα βρεθούν στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής τους, να έχουν αυξημένες πιθανότητες να επιβιώσουν προνοσοκομειακά. Έτσι, αυτό το δυστυχές περιστατικό αποτέλεσε την αφορμή, ώστε στις επόμενες τρεις μέρες, να προσεγγίσω, να παροτρύνω και εν τέλει να πείσω τους ιδιοκτήτες από τρία καταστήματα, τους οποίους και ευχαριστώ θερμά, να εξοπλιστούν με απινιδωτή.

Δραστηριοποιούμαστε κυρίως στο Δήμο Σαρωνικού και το Δήμο Λαυρεωτικής, όπου κατοικούν και τα περισσότερα μέλη της εκπαιδευτικής και διασωστικής μας ομάδας. Ο Safer Life Greece, όμως, δεν έχει τοπικιστικό χαρακτήρα. Πραγματοποιούμε, μετά από πρόσκληση, πιστοποιημένες εκπαιδεύσεις εντός Αττικής, όπως πρόσφατα στο Δήμο Ψυχικού, όπου εκπαιδεύσαμε δεκάδες εθελοντές της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου. Οραματιζόμαστε το «Δίκτυο Ζωής» να αναπτυχθεί σίγουρα στους γειτονικούς Δήμους αλλά χωρίς να περιοριστεί εκεί. Ο Δήμος Σαρωνικού είναι μια ευλογημένη περιοχή με υπέροχες παραλίες. Η θάλασσα είναι συνυφασμένη με την καθημερινότητα, είτε είναι καλοκαίρι είτε χειμώνας. Είναι τόσο κοντά σε απόσταση που με δελεάζει να την επισκέπτομαι για μπανάκι ή για ψυχικό γαλήνεμα. Τα παιδάκια μου ξεκινούν από πολύ νωρίς τα μπάνια αλλά οι επισκέψεις γίνονται όλο τον χρόνο και για άλλες δραστηριότητες. Η θάλασσα κρύβει κινδύνους και θα πρέπει να τη σεβόμαστε αλλά όχι να την φοβόμαστε.

Προσωπικά, επέλεξα από το 2009 το Δήμο Σαρωνικό για να ζω με την οικογένειά μου και να μεγαλώνουν τα δύο αγγελούδια μου. Η επιλογή της περιοχής ήταν μία συνειδητή απόφαση. Ή μήπως όχι; Και το λέω αυτό, διότι επισκέπτομαι από το 2005 το εξοχικό, της τότε σχέσης μου και της σημερινής μητέρας των παιδιών μου. Μπορεί και να με πεις ερωτικό μετανάστη. Οπότε, όλο αυτό θεωρώ ότι δούλεψε υποσυνείδητα. Οι υπέροχες παραλίες, η ξεγνοιασιά που ένιωθα σε κάθε εξόρμηση, τα ταβερνάκια μετά το μπάνιο είναι οι βασικότερες αναμνήσεις που με έκαναν να αγαπήσω το μέρος. Έτσι, σε συνδυασμό με την πηγαία αγάπη μου για τον συνάνθρωπο, ο δήμος αποτέλεσε το ορόσημο, όπου αποφάσισα ότι «κάτι πρέπει να γίνει, κάτι πρέπει να αλλάξει» για να γίνει ασφαλέστερη η ζωή, τόσο της οικογένειας μου όσο και του κοινωνικού συνόλου. 

Υπάρχουν ακόμα αρκετοί συμπολίτες μας, οι οποίοι δεν γνωρίζουν την δράση μας και κάνουμε ότι είναι εφικτό για να το επικοινωνούμε. Στοχεύουμε, όμως, με αγάπη και ενημέρωση, σε εκείνους που ενώ την γνωρίζουν, δεν την θεωρούν σημαντική ή αποφεύγουν να την αντιληφθούν. Αυτό το δικαιολογώ, διότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος τείνει να απωθεί τις δυσάρεστες σκέψεις, με αποτέλεσμα η δράση μας που έχει να κάνει με την προστασία της ανθρώπινης ζωής σε επείγοντα περιστατικά να είναι δυσάρεστη. Έτσι, δυστυχώς, ακολουθεί το μονοπάτι της νοητικής απώθησης. 

Από πλευράς Δημοτικών Αρχών, έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία με τους Δήμους Σαρωνικού και το Δήμο Λαυρεωτικής. Έχουμε συνάψει και με τους δύο Δήμους, μνημόνιο συνεργασίας για εκπαιδεύσεις σε δημοτικούς υπαλλήλους και εθελοντές. Μέχρι στιγμής, έχουμε εκπαιδεύσει στην Παιδιατρική Βασική Υποστήριξη Ζωής – PBLS έναν μεγάλο αριθμό από το προσωπικό των παιδικών σταθμών του Δήμου Λαυρεωτικής και το σύνολο του προσωπικού των παιδικών σταθμών του Δήμου Σαρωνικού. Με αυτό τον τρόπο, οι γονείς μπορούν να αισθάνονται ότι τα παιδάκια τους είναι σε ασφαλή χέρια. Επίσης, με χορηγία του Δήμου Σαρωνικού έχουμε τοποθετήσει δύο Απινιδωτές Δημόσιας πρόσβασης ένας εκ των οποίον στο παραλιακό μέτωπο. 

Χωρίς να λαμβάνουμε χρηματοδότηση, ούτε από κάποιο κρατικό φορέα ούτε από τους Δήμους, για την ανάπτυξη του «Δικτύου Ζωής» στηριζόμαστε αποκλειστικά στις δωρεές υλικών εκπαιδευτικών και διασωστικών. Ευελπιστώ και ζητώ από τους δύο Δήμους, την ενδυνάμωση της υποστήριξης των δράσεων μας, διότι έτσι υποστηρίζεται άμεσα ο δημότης. Τόσο το εκπαιδευτικό κομμάτι όσο και ο εμπλουτισμός του Δικτύου Απινιδωτών, μπορεί να πάει πιο μακριά και να επιφέρει μεγαλύτερα αποτελέσματα, με την υποστήριξη των Δήμων που έχουν την οικονομική ευχέρεια. Εμείς, από την άλλη, έχουμε δεδομένη την προθυμία μας στο να προσφέρουμε την τεχνογνωσία μας, προκειμένου να πετύχουμε τον κοινό μας στόχο, να δημιουργήσουμε συνθήκες για μία ασφαλέστερη ζωή.  

Είμαστε εθελοντές εκπαιδευτές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης (ERC) και διδάσκουμε ΚΑΡΠΑ και χρήση απινιδωτή. Επίσης, πραγματοποιούμε εκπαιδεύσεις στην αντιμετώπιση και διαχείριση καταστροφικής αιμορραγίας «Stop The Bleed» με την πιστοποίηση από τo U.S. Department of Defense – DOD – Combat Casualty Research Program. Τόσο η καρδιακή ανακοπή όσο και η ακατάσχετη αιμορραγία, είναι οι δύο παράγοντες που μπορεί να συμβούν ανά πάσα στιγμή στον οποιονδήποτε και να τον οδηγήσουν στον θάνατο, ενώ το χρονικό παράθυρο για σωτήρια παρέμβαση, δεν είναι παρά μόνο λίγα λεπτά. Και οι δύο εκπαιδεύσεις είναι πραγματικά πολύ προσιτές και απλές. Δεν υπάρχει αντικειμενική δυσκολία. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές σημαντικές λεπτομέρειες, οι οποίες θα πρέπει να προσεχθούν. Μέσα από τη δομημένη εκπαίδευση, κάθε συμμετέχων θα αναπτύξει τις γνώσεις του, τις δεξιότητές του αλλά και την απαραίτητη αυτοπεποίθηση ώστε όταν χρειαστεί να επέμβει σωτήρια.

Διδάσκουμε τις δεξιότητες και σε παιδάκια του δημοτικού, τα οποία με τη σωστή καθοδήγηση, και μετά από ελάχιστες επαναλήψεις γίνονται αστέρια. Έχω πιάσει τον εαυτό μου να το θαυμάζω αυτό. Πραγματικά είναι σαν να έκαναν ΚΑΡΠΑ από πάντα. Άρα, ο καθένας μπορεί και ο καθένας πρέπει να εκπαιδευτεί, ώστε να έχει τα εφόδια, διότι μπορεί να μην χρειαστεί ποτέ στη ζωή του να κάνει κάτι. Αλλά αν χρειαστεί, θα θέλει να βοηθήσει και αν δεν έχει τη γνώση και τις δεξιότητες, τότε θα κατακλυστεί από απελπισία.

Η φοβία που συχνά έχουν οι άνθρωποι στο να προστρέξουν και να βοηθήσουν έναν συνάνθρωπό τους όταν κινδυνεύει η ζωή του, είτε προέρχεται από το φόβο της νομικής ευθύνης, είτε από την αμφιβολία για τις ικανότητές τους, είτε ακόμα και από τον φόβο ότι «θα κάνω κάτι λάθος» – δυστυχώς, μπορεί να στοιχίσει ζωές. Ο Έλληνας Νομοθέτης δεν θεωρεί δικαίωμά μας την παροχή βοήθειας σε έναν άνθρωπο που κινδυνεύει αλλά υποχρέωσή μας. Δηλαδή είναι υποχρεωτική από το νόμο, και μάλιστα η απραξία τιμωρείται. Άρα, οι συνάνθρωποι μας δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα. Θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι, ότι σε τέτοιες στιγμές, η αδράνεια είναι πιο επικίνδυνη από την προσπάθεια. Ακόμη και η πιο απλή ενέργεια, ένα τηλεφώνημα στο 166, μια προσπάθεια ΚΑΡΠΑ, το να φωνάξεις «βοήθεια» μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο. Η εκπαίδευση σώζει. Αλλά ακόμα και χωρίς εκπαίδευση, η πρόθεση να βοηθήσεις είναι η αρχή της αλλαγής. Όλοι έχουμε μέσα μας το ένστικτο της αλληλεγγύης. Ήρθε η ώρα να το εμπιστευτούμε και να το ενεργοποιήσουμε.

Είναι αρκετές οι φορές που με την βοήθεια του Θεού, έχω επέμβει σε επείγοντα περιστατικά αλλάζοντας το τελικό αποτέλεσμα με το βέβαιο θάνατο να γίνεται ζωή. Φυσικά, η έκβαση δεν μπορεί να είναι και δεν είναι πάντα η επιθυμητή. Κάνουμε πάντα, όμως, ό,τι καλύτερο μπορούμε και αυτό το οποίο έχουμε εκπαιδευτεί ως εθελοντές διασώστες. Όταν η κατάληξη είναι ευτυχής, και αυτό το καταλαβαίνει όποιος έχει σώσει τη ζωή συνανθρώπου του, τότε ενώνεσαι με τον Θεό. Είναι μια εμπειρία βαθιά και μεταμορφωτική. Είναι σπάνιο και βαθιά ανθρώπινο να μπορείς να πεις, «έσωσα μια ανθρώπινη ζωή». Δεν υπάρχει πιο βαθύ νόημα από αυτό. 

Ωστόσο, έχω βρεθεί και σε αρκετά περιστατικά με τη δεύτερη οικογένειά μου, την ομάδα μου. Τα συναισθήματα που ένιωσα βλέποντας να εφαρμόζονται στην πράξη οι δεξιότητες, θα τα περιέγραφα σαν ένα ψυχικό ουράνιο τόξο συναισθημάτων, δικαίωσης, ανακούφισης, συγκίνησης, υπερηφάνειας, όχι εγωιστικά αλλά βαθιά ανθρώπινα, και ταυτόχρονα ταπεινότητα, διότι αποκτάς την επίγνωση του πόσο εύθραυστη είναι η ζωή, όλα συναισθήματα ευγνωμοσύνης και άντληση δύναμης για το μέλλον.

Μέχρι στιγμής έχουμε τοποθετήσει στο Δήμο Σαρωνικού 6 δημόσιους απινιδωτές, στο Δήμο Λαυρεωτικής, και συγκεκριμένα στην Κερατέα 6, στο Δήμο Μαρκόπουλου, και πιο συγκεκριμένα στο Πόρτο Ράφτη 1, και μέσα στο καλοκαίρι θα έχουμε καταφέρει να τοποθετήσουμε σε κομβικά σημεία, τουλάχιστον 4 τέσσερις και στο Λαύριο.

Πέρσι το καλοκαίρι μόνο, τέθηκαν σε χρήση από παραθεριστές, δύο δημόσιοι απινιδωτές σε ισάριθμα περιστατικά χωρίς όμως να καταφέρουμε να μάθουμε την εξέλιξη για την υγεία των συνανθρώπων μας. Αυτό επιβεβαιώνει την αξία του σχεδιασμού μας και την πεποίθηση, ότι όχι μόνο βρισκόμαστε στη σωστή κατεύθυνση, αλλά και ότι θα πρέπει να εντείνουμε την δραστηριοποίηση με την συνεχή ανάπτυξη του «Δικτύου Ζωής». 

Τα στατιστικά που έχουμε από το Ευρωπαϊκό συμβούλιο Αναζωογόνησης αναφέρουν ότι στον ευρωπαϊκό χώρο, κάθε 45΄ δευτερόλεπτα σταματάει μία καρδιά. Ο χρόνος που χρειάζεται για να γίνει ανεπανόρθωτη βλάβη στον εγκέφαλο είναι 3 με 4 λεπτά. Σε αυτό τον χρόνο πρέπει να γίνει η επέμβαση ενός εκπαιδευμένου ανανήπτη, ώστε με την ΚΑΡΠΑ, να υποκατασταθεί η λειτουργία της καρδιάς με τις θωρακικές συμπιέσεις και να μπορεί να οξυγονώνεται ο εγκέφαλος, με τις εμφυσήσεις το γνωστό φιλί της ζωής, για να γίνουμε πιο κατανοητοί. Και αυτό όμως δεν μπορεί να διαρκέσει για πάντα. Διότι όπως είπαμε, η ΚΑΡΠΑ συντηρεί τον εγκέφαλο ζωντανό αλλά είναι εξαιρετικά απίθανο να επανεκκινήσει την καρδιά και αυτό επιτυγχάνεται μόνο με την χρήση απινιδωτή. Όσο περνούν τα λεπτά χωρίς απινίδωση, τόσο και μειώνεται η πιθανότητα να επανέλθει η σταματημένη καρδιά στη φυσιολογική της λειτουργία. Για να το θέσουμε και σε ποσοστιαία βάση, ένα θύμα ανακοπής μόνο με ΚΑΡΠΑ έχει περίπου 12% με 14% πιθανότητα να ανανήψει ενώ και με την χρήση Αυτοματοποιημένου Εξωτερικού Απινιδωτή το ποσοστό αυξάνεται μέχρι και το 80%. Είναι τεράστια η διαφορά και είναι αυτό που δίνει τεράστια αξία στο να υπάρχουν προσβάσιμοι απινιδωτές για το κοινό. 

Όσον αφορά την πραγματική ιστορία, έρχονται πολλές στο μυαλό μου αλλά θα σε παραπέμψω στην τελευταία διάσωση της ομάδας μας, όπου ένας συνάνθρωπος μας, μετά από 45΄ λεπτά πρωτοκόλλου CPR (Cardiopulmonary Resuscitation) επανήλθε στην ζωή. Και μάλιστα, όταν επέστρεψε στο σπίτι του, ήμασταν εκεί για να του πάμε τούρτα γενεθλίων και να γιορτάσουμε τη δεύτερη του ευκαιρία στην ζωή. Την πρώτη μέρα της υπόλοιπης ζωής του. Ήταν πολύ συγκινητικά. 

Η παρορμητική αντίδραση, ειδικά μέσα στη θάλασσα, μπορεί να οδηγήσει σε τραγωδίες. Το ένστικτό μας λέει «πήγαινε να βοηθήσεις», αλλά η ψυχραιμία και η εκπαίδευση λένε: «Πρώτα προστατεύεις τον εαυτό σου». Αυτό δεν είναι δειλία, είναι ευθύνη. Ένα πραγματικό περιστατικό που έχει προβληματίσει πολύ συνέβη στον Σχοινιά, Αττικής το καλοκαίρι του 2019. Ένας πατέρας είδε τον γιο του να παρασύρεται από ρεύματα. Μπήκε χωρίς δεύτερη σκέψη να τον σώσει. Δεν ήξερε καλό κολύμπι, ούτε είχε εμπειρία σε τέτοιες καταστάσεις. Ο πατέρας πνίγηκε. Ο γιος σώθηκε, αλλά όχι από τον ίδιο, από άλλους λουόμενους που κάλεσαν έγκαιρα βοήθεια και του πέταξαν πλευστικό μέσο. Αυτό το περιστατικό έγινε παράδειγμα στην εκπαίδευση ναυαγοσωστών. Γιατί δείχνει πως η παρόρμηση μπορεί να σκοτώσει, ακόμα και αν έχεις τις καλύτερες προθέσεις.

Ο Safer Life Greece προωθεί και τον θεσμό του «Παρατηρητή της Γειτονιάς» για την πρόληψη της εγκληματικότητας. Είναι η ήρεμη, άγρυπνη παρουσία του ενεργού πολίτη, που εντοπίζει ύποπτες συμπεριφορές πριν αυτές εξελιχθούν σε εγκληματικότητα, προστατεύει ευάλωτους συμπολίτες (ηλικιωμένους, παιδιά), ενημερώνει άμεσα τις Αρχές ή τις αρμόδιες δομές. Ένας «Παρατηρητής» δεν είναι αστυνομικός, ούτε γιατρός, αλλά είναι εκεί, δεν προσπερνά, παρατηρεί και νοιάζεται. Όμως αυτή η εγρήγορση δεν σταματά στην ασφάλεια από έγκλημα, αλλά επεκτείνεται και σε καταστάσεις υγείας: Μια κοινότητα ζωντανή, όπου ο ένας γείτονας γνωρίζει και ενδιαφέρεται για τον άλλον μειώνει τον φόβο της εγκληματικότητας και βοηθά τους ανθρώπους να μην αισθάνονται μόνοι. Άρα συμπεραίνουμε ότι βελτιώνεται η ψυχική υγεία. Ένας παρατηρητής μπορεί να δει έναν ηλικιωμένο που δεν έχει βγει από το σπίτι του μέρες και να ειδοποιήσει. Μπορεί να εντοπίσει κάποιον που λιποθυμά ή παρουσιάζει συμπτώματα εγκεφαλικού και να ενεργοποιήσει το δίκτυο πρώτων βοηθειών. Μπορεί να καθοδηγήσει ή να δώσει πρόσβαση σε έναν απινιδωτή, αν υπάρχει εγκατεστημένος κοντά. Ο παρατηρητής γειτονιάς είναι πρώτα μάτια και αυτιά, αλλά γίνεται και γέφυρα για βοήθεια και φροντίδα.

Το όραμα είναι μια κοινότητα που δεν περιμένει τις Αρχές να «σώσουν» την κατάσταση, αλλά εκπαιδεύεται, συμμετέχει, ενημερώνει, υποστηρίζει ο ένας τον άλλον. Υγεία δεν είναι μόνο η σωματική, είναι και η ψυχική ασφάλεια που νιώθει κάποιος όταν ξέρει ότι ο γείτονας δεν θα προσπεράσει.

Στο Λαγονήσι, στον Ελαιώνα Αναβύσσου αλλά και στο Πανόραμα Σαρωνίδας όπου εφαρμόζεται έχει φέρει εκπληκτικά αποτελέσματα. Έχουμε διαμοιράσει έντυπο και ψηφιακό υλικό με συμβουλές προς τους συμπολίτες μας, για το πώς να παρατηρούν και να ενημερώνουν αποτελεσματικά τις αρχές, όταν εντοπίσουν κάτι το ύποπτο. Ιδιαίτερα στο Πανόραμα της Σαρωνίδας, όπου έχουν τοποθετηθεί με άδεια από τον Δήμο Σαρωνικού και ενημερωτικές/προειδοποιητικές πινακίδες, από το 2019 μέχρι σήμερα, τα περιστατικά κλοπών και διαρρήξεων, έχουν παρουσιάσει μείωση κατά 99,5%. Αυτό οφείλεται στους ίδιους τους κατοίκους που βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση και πραγματικά αποτρέπουν τα περιστατικά με τεράστια επιτυχία, με το να αντιλαμβάνονται τις προπαρασκευαστικές πράξεις των επιτηδείων εν τη γενέσει τους. Πραγματικά δεν τους ξεφεύγει τίποτα. Όταν κάποιος αποφασίσει αν μπει στον οικισμό με κακό σκοπό, θα γίνει αντιληπτός, θα ενημερωθεί η αστυνομία και το σύνολο των κατοίκων θα τεθεί σε συναγερμό. Το σημαντικότερο, όμως, είναι το ότι όσοι συμμετέχουν στο θεσμό, βιώνουν τα ευεργετικά αποτελέσματα του να ανήκεις σε μια κοινότητα, να μην νιώθεις μόνος και να γνωρίζεις ότι σε μία δύσκολη στιγμή σου, θα ενδιαφερθούν και θα σε βοηθήσουν άνθρωποι, που μπορεί να όχι απλά να μην κάνεις παρέα αλλά και να μην τους έχεις γνωρίσει ποτέ από κοντά. Ο θεσμός του «Παρατηρητή της Γειτονιάς» είναι ο ανθρωποκεντρικός πυλώνας του Safer Life Greece.  Εκεί όπου ο απινιδωτής είναι τεχνολογία, το σεμινάριο είναι γνώση, ο «Παρατηρητής» είναι συνείδηση. Και μια κοινότητα με συνείδηση είναι ζωντανή, υγιής και ανθεκτική.

Δεν χρειάζεσαι στολή για να σώσεις μια ζωή. Δεν χρειάζεται να είσαι γιατρός, ήρωας ή ειδικός. Αρκεί να ξέρεις τι να κάνεις και να έχεις το θάρρος να το κάνεις. Αν εσύ, εγώ, και χιλιάδες άλλοι έχουμε πάρει κάτι βαθύ από αυτό το έργο, είναι ότι η ασφάλεια δεν είναι μόνο επαγγελματική αποστολή, είναι καθημερινή πράξη ευθύνης και αγάπης για τον συνάνθρωπο. Εν κατακλείδι, μέσα από όλη την τριβή μου, τις δράσεις και τις εμπειρίες που έχω αποκομίσει μέσω του Safer Life Greece, έχω γίνει περισσότερο άνθρωπος.

Εγώ, ο ίδιος, πάντα έχω στο αμάξι μου ένα φαρμακείο, γάντια και φακό. Ενημερώνομαι για AEDs όπου κι αν πηγαίνω για μπάνιο. Αν είμαι με παρέα, φροντίζω να γνωρίζουν όλοι πώς καλούμε το 112 και τι λέμε. Δεν ντρέπομαι να παρέμβω διακριτικά αν δω κάτι περίεργο σε παραλία, παιδότοπο ή πάρκινγκ. Και πάντα σκέφτομαι: αν πάθαινα κάτι εγώ, θα ήθελα κάποιος να ξέρει τι να κάνει. Καλοκαίρι σημαίνει ζωή. Και ζωή σημαίνει ευθύνη. Γι’ αυτό το μήνυμα είναι απλό «Απόλαυσε. Χαλάρωσε. Αλλά μην ξεχάσεις να προσέχεις, γιατί οι όμορφες στιγμές… αξίζει να ξαναέρθουν.»

Ονειρεύομαι μια κοινωνία, όπου οι γιαγιάδες ξέρουν ΚΑΡΠΑ, τα παιδιά εντοπίζουν κινδύνους και οι πολίτες δρουν με ψυχραιμία, όχι με πανικό. Οραματίζομαι αύξηση του αριθμού των απινιδωτών σε κρίσιμα σημεία. Στόχος είναι κάθε 500 μέτρα στα νότια προάστια να υπάρχει ένας διαθέσιμος απινιδωτής, με ειδική σήμανση, φωτισμό, 24/7 προσβασιμότητα. Πιστοποίηση 10.000 πολιτών με εκπαίδευση σε ΚΑΡΠΑ, AED και Stop The Bleed. Να δημιουργήσουμε ένα κύμα γνώσης, από σχολεία, δημότες, επιχειρηματίες, γονείς και ηλικιωμένους με πρακτικά σεμινάρια και βιωματικές ασκήσεις. Πιλοτικό πρόγραμμα «Safer Schools» & «Safer Beaches». Σε συνεργασία με δήμους και εκπαιδευτικούς φορείς, θα πραγματοποιούμε εκπαιδεύσεις μαθητών, εκπαίδευση σε beach bars και ναυαγοσώστες ώστε να γίνει η πρόληψη κουλτούρα και όχι αντανακλαστικό. Επέκταση του θεσμού του Παρατηρητή της Γειτονιάς. Με εκπαιδευμένα μέλη που αναγνωρίζουν κινδύνους, βοηθούν διακριτικά, ειδοποιούν άμεσα υπηρεσίες, και ενισχύουν την ασφάλεια της κοινότητας χωρίς να γίνονται «αστυνομία». Να γίνει η ασφάλεια συνείδηση και όχι σύμπτωση. Να ξέρει ο κάθε πολίτης ότι δεν είναι μόνος του, και ότι έχει τις γνώσεις να σώσει μια ζωή πριν φτάσει το ΕΚΑΒ. 

Είμαι χαρούμενος και περήφανος γιατί, βρίσκεται στα σπάργανα μια εφαρμογή. Ο φίλος, Δημήτρης Πετρόπουλος, προγραμματιστής και μέλος της εκπαιδευτικής ομάδας του Safer Life Greece, δουλεύει αρκετό καιρό την εφαρμογή και πολύ σύντομα θα την παραδώσει ώστε να αρχίσουν οι πιλοτικές δοκιμές. Η εφαρμογή σχεδιάστηκε, ώστε να ενώνει το συμπολίτη μας που θα βρεθεί σε ανάγκη, με τον Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας και τους πρώτους ανταποκριτές/διασώστες του SLG. Ετσι λοιπόν, όταν κάποιος βρεθεί σε επείγον περιστατικό όπου κινδυνεύει μια ανθρώπινη ζωή, θα μπορεί να καλέσει στο 166 και την ίδια στιγμή να ειδοποιούνται οι κοντινότεροι διασώστες. Στόχος μας είναι να αυξηθούν οι πιθανότητες του να γίνει έγκαιρα διαμεσολάβηση σε ένα επείγον περιστατικό, πριν την άφιξη των επαγγελματιών υγείας του ΕΚΑΒ. Θα την διαθέσουμε, φυσικά αφιλοκερδώς προς τους συμπολίτες μας, ώστε να μπορούν να σώζονται περισσότερες ζωές.  

Πιστεύω πως δεν αλλάζει ο κόσμος με λόγια, αλλά με ανθρώπους που σηκώνονται και λένε «εγώ θα προσφέρω». «Θες να γίνεις εθελοντής στο Safer Life Greece;». Μην το σκέφτεσαι πολύ. Αν μέσα σου νιώθεις ότι θέλεις να βοηθήσεις, τότε ήδη έχεις ό,τι χρειάζεται. Και αν κάποιος το σκέφτεται, θα του έλεγα: «Δεν χρειάζεται να είσαι γιατρός, διασώστης ή αστυνομικός. Χρειάζεται μόνο να είσαι άνθρωπος που νοιάζεται. Να έχεις διάθεση να μάθεις, να συνεισφέρεις και να σταθείς δίπλα στον διπλανό σου όταν έρθει η ώρα.». Κάθε εθελοντής στο Safer Life είναι ένας κόμβος φροντίδας, και κυρίως μεταδίδει στάση ζωής.

Η πιο σημαντική αξία που κερδίζω είναι η βαθιά, αυθεντική αίσθηση ότι είσαι χρήσιμος. Όχι θεωρητικά, αλλά πρακτικά. Σώζεις χρόνο σε ένα ΕΚΑΒ. Ξυπνάς συνειδήσεις στην κοινότητά σου. Είσαι το γιατί κάποιος σήμερα επέζησε, γιατί κάποιος ένιωσε ασφαλής. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανταμοιβή από το να ξέρεις ότι έχεις κάνει τη διαφορά χωρίς να ζητήσεις τίποτα. Εγώ έχω αποκτήσει μια υπέροχη δεύτερη οικογένεια. Φίλους με κοινές αξίες. Νιώθω μέρος μιας αλυσίδας ανθρωπιάς που δεν κόβεται, νιώθω ότι δεν περιμένω το «σύστημα» να κάνει τα πάντα, αλλά συμμετέχω στην αλλαγή που θέλω να δω. Και πάνω απ’ όλα, η κάθε εκπαίδευση, η κάθε δράση, με φέρνει πιο κοντά στον άνθρωπο, με κάνει να νιώθω περισσότερο άνθρωπος. Δεν προσφέρω για να «νιώσω καλύτερα». Προσφέρω γιατί δεν γίνεται να ζω σε μια κοινωνία και να είμαι απών. Και συνειδητά ευχόμαστε να μπορέσουμε να εμπνεύσουμε την νέα γενιά.

Με τα χρόνια αλλάζει ο άνθρωπος. Έτσι έχω αλλάξει και εγώ και είμαι πια της ήρεμης ζωής, σπιτόγατος που λένε. Σπίτι, δουλειά, παιδιά, εκπαιδεύσεις, απινιδωτές και διασώσεις. Όταν όμως δέχομαι «πιέσεις» από την οικογένεια, θα επισκεφτούμε τον Άγιο Νικόλαο Λαγονησίου και την υπέροχη καντίνα «Lagoon Beach Cafe» του φίλου Βίκτωρα Λάζαρη με τραπέζια πάνω στην άμμο και παιδική χαρά για να ξεδώσουν τα αγγελούδια μου, σε ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον. Αφού ολοκληρώσουμε τον καφέ και το παιχνίδι είναι αδύνατο να αποχωρήσουμε χωρίς να κάνουμε στάση στην ψαροταβέρνα «Τα Καλάμια». Ο Λευτέρης Στουραΐτης, ο ιδιοκτήτης της, είναι κάτι πολύ περισσότερο από φίλος. Είναι ιδρυτικό μέλος του Safer Life Greece και συμπορευτής ψυχή τε και σώματι. Εκεί θα απολαύσουμε μοναδική εξυπηρέτηση, υπέροχα θαλασσινά και ακόμη πιο υπέροχα και φρέσκα ψάρια. Και δεν θα τον επαινούσα απλά για να τον διαφημίσω. Είναι μεν φίλος μου, αλλά ταυτόχρονα σε αυτό που κάνει είναι εξαιρετικός και αξίζει κάποιος να τον επισκεφτεί.

Για μπάνιο η επιλογή μου είναι το «The Island Beach Bar» στο Θυμάρι. Όμορφη παραλία, εξαιρετικό service και ακόμα πιο εξαιρετικά cocktail για να απολαύσεις με τη δύση του ηλίου ή και πιο πριν. 

Το αγαπημένο μου «μυστικό σημείο», θα μου επιτρέψεις να το κρατήσω μυστικό, γιατί αν το μοιραστώ μαζί σου, εσύ θα το μοιραστείς με τους αναγνώστες σου και επειδή είναι πολλοί μετά δεν θα είναι μυστικό. Και όχι τίποτα άλλο, δεν θα βρίσκω να κάτσω.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΑΠΟ ΤΗ SAFER LIFE GREECE

Η σημασία της ορθής κρίσης:

1. Η ασφάλεια του διασώστη είναι προτεραιότητα. Αν πάθει κάτι και ο διασώστης, τότε η κατάσταση διπλασιάζει τον κίνδυνο. Το θύμα χάνει τις ελπίδες διάσωσης και ο διασώστης γίνεται το δεύτερο θύμα. Και ποιος θα σώσει τον διασώστη; 
2. Αν δεν είσαι εκπαιδευμένος, μην μπαίνεις στο νερό. Περισσότεροι από 1 στους 5 πνιγμούς κάθε χρόνο συμβαίνουν σε άτομα που προσπάθησαν να σώσουν άλλους.
3. Χρησιμοποίησε εργαλεία: Πετάμε σωσίβιο, σανίδα, ή ακόμα και σχοινί. Δεν πλησιάζουμε απευθείας χωρίς πλευστικό μέσο.
4. Τι λέμε στον κόσμο; «Μπορεί να θες να βοηθήσεις, αλλά το πιο γενναίο πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι να παραμείνεις ψύχραιμος, να ζητήσεις βοήθεια και να χρησιμοποιήσεις τα σωστά μέσα. Αν χαθείς εσύ, χάνεται η ελπίδα.»

Μήνυμα του Safer Life Greece προς τους κατοίκους & επισκέπτες των Νοτίων Προαστίων:

1. Κοίτα γύρω σου, όχι μόνο μπροστά σου. 
2. Αν δεις κάποιον να δυσκολεύεται στη θάλασσα, ένα παιδί που απομακρύνεται ή έναν ηλικιωμένο μόνο του στην παραλία, μην αδιαφορείς. Η πρόληψη ξεκινά από το βλέμμα.
3. Μάθε πού είναι οι απινιδωτές της περιοχής. Σε Γλυφάδα, Βούλα, Βουλιαγμένη και Άλιμο έχουν τοποθετήσει AED΄s σε κομβικά σημεία. Μπορείς να σώσεις μια ζωή μέσα σε 3 λεπτά, αν ξέρεις πού βρίσκονται.
4. Κάνε ένα σεμινάριο πρώτων βοηθειών. Είναι λίγες ώρες από τη ζωή σου, αλλά μπορεί να είναι ολόκληρη η ζωή κάποιου άλλου.
5. Πριν μπεις στη θάλασσα, σκέψου, μπορείς να βγεις; Ακόμα κι αν είσαι καλός κολυμβητής, μη ρισκάρεις για να σώσεις κάποιον χωρίς εξοπλισμό ή υποστήριξη. Κάλεσε βοήθεια, πέτα ένα σωσίβιο, φώναξε ναυαγοσώστη.
6. Το αλκοόλ και η θάλασσα δεν πάνε μαζί. Ούτε η οδήγηση το βράδυ μετά από beach party. Η ζωή είναι όμορφη — αλλά θέλει μυαλό για να την κρατήσεις τέτοια.