«Χωρίς Παπούτσια»: Το Podcast που μέσα από το γέλιο μάς μαθαίνει την ισότητα
Ο Νικόλας Τζαβάρας και ο Ορέστης Βλάχος είναι οι οικοδεσπότες του «Χωρίς Παπούτσια», του podcast που καταφέρνει να βρει σημείο επαφής ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους, με αναπηρία, ή χωρίς.
- 17/07/2025, 13:21
Το εγχείρημα αυτού του podcast ξεκίνησε πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, σε ένα σπίτι 30τμ, με αυτοσχέδιο σκηνικό, με δύο πολυθρόνες κι έναν καναπέ, δύο παρουσιαστές και δύο καλεσμένους, ένα επεισόδιο το μήνα. Στη 2η σεζόν, το σκηνικό έχει μεταφερθεί σε μεγαλύτερο χώρο, ο Νικόλας και ο Ορέστης υποδέχονται δύο καλεσμένους τη φορά, όπου συζητούν για πολλά κοινωνικά θέματα, συνήθως και με μια καλλιτεχνική πινελιά. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει αυστηρό μοτίβο στην εκπομπή και, καθώς αυτή εξελίσσεται, αναμένεται να δούμε πολλά και διαφορετικά θέματα, με καλεσμένους από όλους τους επαγγελματικούς χώρους. Άλλωστε, αυτός είναι ο στόχος τους: Να δίδεται φωνή σε όλους ανεξαιρέτως, να κανονικοποιήσουμε την αναπηρία, να συμπεριλάβουμε τις ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες.
Η γνωριμία του Νικόλα και του Ορέστη
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε χωρίς παπούτσια, στην παραλία του ΠΙΚΠΑ Βούλας. Πρόκειται για μια ειδικά διαμορφωμένη παραλία για ΑμεΑ, με αυτόνομη πρόσβαση στη θάλασσα μέσω συστήματος Seatrac για άτομα με κινητικά προβλήματα. Ο Νικόλας είχε μόλις βγει από τη θάλασσα με τον φίλο του τον Τάκη, τον οποίο συνοδεύει καθημερινά στην παραλία με το αμαξίδιό του και που σε λίγες ημέρες θα τον πάει διακοπές στο χωριό του. Αυτή είναι η καθημερινότητα του Νικόλα, που επέλεξε να κάνει την αναπηρία ζωή του, χωρίς ο ίδιος ή κάποιος οικείος του να είναι άτομο με αναπηρία.
Με τον Ορέστη γνωρίστηκαν όταν βρέθηκαν και οι δύο, ως εθελοντές του προγράμματος Βest Buddies, σε εκδρομή στο Ναύπλιο. «Η αναπηρία μάς γνώρισε. Ήμασταν εθελοντές στα Best Buddies, ένα πρόγραμμα όπου ένας νευροτυπικός με έναν νευροδιαφορετικό αλληλεπιδρούν, επικοινωνούν, γίνονται φίλοι, κάνουν παρέα», εξηγεί ο Νικόλας.
Ο Ορέστης, έχοντας σπουδάσει μηχανικός αεροσκαφών, εκείνη την περίοδο εργαζόταν παράλληλα στη συντήρηση αεροσκαφών, αλλά δεν ένιωθε ιδιαίτερα ικανοποιημένος από τη δουλειά του. «Ήμουν 25 ετών, είχα γυρίσει από τη βάρδια γύρω στις 3 το πρωί, πολύ κουρασμένος και νευριασμένος με τη δουλειά μου! Έβαλα να δω τηλεόραση κι εκεί είδα μια διαφήμιση για το Best Buddies. Κόλλησα. Πήρα τηλέφωνο το επόμενο πρωί για να πάω από κοντά να τους γνωρίσω. Μου πήραν μια συνέντευξη, είναι η διαδικασία που γίνεται ώστε να μάθουν για εσένα, τα χόμπι σου, να βρουν τι μπορεί να έχεις κοινό με τον άλλο άνθρωπο, το άτομο με νευρο-αναπτυξιακές δυσκολίες, ώστε να γίνει το κατάλληλο ματσάρισμα. Με έκπληξη διαπίστωσα ότι ήμουν ο μόνος άνδρας εθελοντής. Αργότερα, όταν πήγαμε εκδρομή στο Ναύπλιο, είχε μπει ως εθελοντής και ο Νικόλας. Κι εκεί γνωριστήκαμε».
Ο Ορέστης ήταν ενημερωμένος από την παιδική του ηλικία και συμμετείχε ως Εθελοντής του ΠΙΚΠΑ με τη μητέρα του και τον αδελφό του. «Η μητέρα μου δούλευε στον Ευαγγελισμό και ήταν εθελόντρια στο ΠΙΚΠΑ, οπότε ερχόμασταν από μικροί και τη βοηθούσαμε».
Ο Νικόλας έπαιζε σε ανοιχτό πρωτάθλημα μπάσκετ στην Αργυρούπολη, όταν παρατήρησε στο γήπεδο μια όμορφη κοπέλα σε αμαξίδιο. «Ήθελα να την πλησιάσω, δεν ήξερα πώς. Πέταξα τη μπάλα δίπλα της και πήγα προς το μέρος της και πιάσαμε κουβέντα. Έτσι γνωρίσαμε τη φίλη μας, τη Μαρία».
Ο Νικόλας είναι δημοσιογράφος, έχοντας αφιερώσει στην αναπηρία και αυτήν του την ιδιότητα, μέσω ραδιοφωνικής εκπομπής. Όμως δεν του αρκούσε να μιλάει για την αναπηρία. «Κάπως τυχαία, σε κάποια φάση, πήγα και δούλεψα σε μια δομή ΚΔΗΦ (Κέντρο διημέρευσης και ημερήσιας φροντίδας) ως οδηγός. Ήθελα να ασχοληθώ πιο ενεργά, οπότε πήρα το πτυχίο της Εργοθεραπείας. Έκανα στην ΕΡΤ Open ραδιοφωνική εκπομπή, με θέματα που αφορούν άτομα με αναπηρία και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σκεφτόμουν όμως ότι έλειπε η εικόνα». Σήμερα, εκτός από το Podcast, ο Νικόλας ασχολείται με την αναπηρία στο κομμάτι της εκπαίδευσης και της ψυχαγωγίας και με την εργοθεραπεία, σε κολυμβητήριο, σε σχολείο, καθώς επίσης και σε ομάδα ενηλίκων, όπου με συνάδελφο ψυχολόγο ενισχύουν την κοινωνικοποίηση.
Η γέννηση του Podcast
Ο Νικόλας και ο Ορέστης μάζευαν χρήματα για ένα ταξίδι στην Ολλανδία. Εκεί, θα συναντούσαν έναν φίλο τους και σίγουρα, αν είχαν πάει, θα είχαν περάσει πολύ καλά. Ένα βράδυ όμως, συζητώντας στο τηλέφωνο – εκείνη την περίοδο ο Ορέστης δούλευε σε υπόστεγο αεροπλάνων στη Σερβία – ο Νικόλας τού είπε: «Δεν θα πάμε στην Ολλανδία, θα βάλουμε τα χρήματα για να κάνουμε ένα Podcast!». Ο Ορέστης αποκρίθηκε, «Μέσα! Την άλλη εβδομάδα που γυρίζω Ελλάδα το συζητάμε!». Έτσι κι έγινε.
Το να στήσεις απλώς μια κάμερα και να μιλάς είναι σχετικά εύκολο, ειδικά για έναν δημοσιογράφο. Το να φέρεις έναν ανάπηρο, ή έναν διάσημο, σε ένα σπίτι 30τμ, χωρίς να σε ξέρουν προσωπικά, είναι κάτι άλλο. «Θέλαμε να δημιουργήσουμε μια εύπεπτη εκπομπή. Το ψάξαμε πολύ, πήραμε συμβουλές πώς να το στήσουμε και μετά ξεκινήσαμε. Γράψαμε 3-4 επεισόδια και μετά βγήκαμε live. Είναι απίστευτο, πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι αποδέχτηκαν την πρόσκλησή μας και ήρθαν στη σαλοκουζίνα των 25 τ.μ. για να συμμετάσχουν. Όπως μας είπαν, τους άρεσε ο τρόπος που τους προσεγγίσαμε», αφηγείται πάντα χαμογελαστός ο Νικόλας.
Ο ίδιος, στο σύντομο βιογραφικό του στο Linkedin περιγράφει τον εαυτό του ως τον πιο ευτυχισμένο άνθρωπο στη Γη. «Κάνω πράγματα που με γεμίζουν, που με κάνουν ευτυχισμένο. Έχω καλούς φίλους, γνωρίζω όμορφους ανθρώπους» λέει.
Για το όνομα της εκπομπής, ο Νικόλας Τζαβάρας εξομολογείται ότι η έμπνευση προήλθε από τον ίδιο τον Ορέστη Βλάχο, που αγαπά να περπατά ξυπόλητος. «Ο Ορέστης κυκλοφορεί γενικά ξυπόλητος», γελάει. «Έτσι γειώνεται!». Ο Ορέστης γνέφει καταφατικά, σαν να ειπώθηκε η μεγαλύτερη αλήθεια του κόσμου. «Την πρώτη φορά που ήρθε σπίτι μου, έβγαλε αμέσως τα παπούτσια του κι έκατσε άνετος στον καναπέ, οκλαδόν. Σκέφτηκα ότι θέλουμε μια εκπομπή, όπου οι καλεσμένοι να νιώθουν το ίδιο άνετοι», σχολιάζει ο Νικόλας.
Οι καλεσμένοι…
«Ο σκοπός της εκπομπής είναι να μην υπάρχουν αποκλεισμοί και να διεκδικούμε δικαιοσύνη για όλους. Να είμαστε απλοί. Να αλληλεπιδρούν τα άτομα μεταξύ τους, να κάνουμε χαβαλέ, να μην υπάρχει λύπηση. Οι καλεσμένοι μας συνήθως είναι και οι δύο καλλιτέχνες, ένας ανάπηρος κι ένας μη ανάπηρος. Σιγά σιγά όμως ανοίγουμε τη γκάμα, δεν συζητάμε μόνο για αναπηρία. Μοιραζόμαστε εμπειρίες ζωής, υπάρχει στο τέλος και το παιχνίδι ερωτήσεων του Ορέστη, στήνουμε πού και πού ένα challenge».
Ο Ορέστης είναι ο αφανής ήρωας. Προτιμά να βρίσκεται πίσω από τις κάμερες, αλλά καθώς περνούσαν τα επεισόδια βγήκε μπροστά, ύστερα από απαίτηση των συνδρομητών του καναλιού, αλλά και την προτροπή του Νικόλα.
Έχοντας παγώσει για λίγο την ενασχόληση με τα αεροπλάνα, ο Ορέστης έχει στραφεί προς την παραγωγή. Εκτός από το Podcast, ασχολείται με όλη την παραγωγή των performance του αδελφού του, Πάνου Βλάχου. Στο Podcast ασχολείται λοιπόν με όλα όσα δεν βλέπουμε μπροστά στην κάμερα: «Πολλές ώρες μοντάζ, να μπουν οι υπότιτλοι, να στήσουμε και να ξεστήσουμε το σκηνικό, να βρούμε τους καλεσμένους και να τους μελετήσουμε, να προετοιμαστούμε. Το σημαντικό είναι ότι περνάμε πολύ καλά, περνάμε κάποιες ώρες μαζί, αλλά κρατάμε επαφή και μετά. Γενικά, μου αρέσει περισσότερο να ακούω. Άλλωστε, αυτό θέλουμε σε μια εκπομπή! Να ακούγονται κυρίως οι καλεσμένοι», συμπληρώνει ο Ορέστης. «Ουσιαστικά, θέλουμε μέσα από το “Χωρίς Παπούτσια” να βγει το αυτονόητο. Εμείς δεν βλέπουμε καμία διαφορά ανάμεσα στους ανθρώπους». Όπως τονίζουν, ο αποκλεισμός είναι αυτό που δημιουργεί την αναπηρία. Η κοινωνία, που δεν συμπεριλαμβάνει τα άτομα με αναπηρία.
«Έχουμε φέρει ανθρώπους με αναπηρίες που ήθελαν να εδραιωθούν στον χώρο τους και από τη συμμετοχή τους στο podcast γνώρισαν ανθρώπους του καλλιτεχνικού κόσμου, τους δόθηκε μια ευκαιρία, αλληλοβοηθήθηκαν», σχολιάζουν και θυμούνται τη συμμετοχή δύο αγνώστων στο «Χωρίς Παπούτσια», μια γνωριμία που εξελίχθηκε σε συνεργασία.
«Για να αλλάξει ο κόσμος πρέπει να εκπαιδεύεται σωστά»
«Για να αλλάξει ο κόσμος πρέπει να εκπαιδεύεται σωστά. Και πρέπει να εκπαιδεύεται νωρίς. Αν για να γνωρίσω έναν ανάπηρο άνθρωπο φτάσω 20 χρονών, θα είναι αναμενόμενα “άβολο”. Αν όμως έχω ανάπηρους συμμαθητές, καθηγητές, αν τους βλέπω έξω στον δρόμο, θα μεγαλώσω με αυτό, θα ξέρω πράγματα, θα έχω εικόνα. Χρειάζεται περισσότερη συμμετοχή όλων των ανθρώπων στην κοινωνία», είχε σχολιάσει στο podcast ως καλεσμένος ο Γιάννης Βίτσος, απόφοιτος σχολής δημοσιογραφίας, τραγουδιστής σε μουσικό συγκρότημα και queer ακτιβιστής. Ο Γιάννης Βίτσος ζει με οπτική βλάβη, καθώς σε ηλικία τριών μηνών διαγνώστηκε με ρετινοβλάστωμα, έναν σπάνιο καρκίνο των ματιών. «Να μη φοβάστε τα άτομα με αυτισμό και να μην αποφεύγεται τα άτομα με αναπηρία», προέτρεψε ο Αντώνης Εξαρχόπουλος, ένας αυτιστικός, αυτοδίδακτος καλλιτέχνης.
Μέσα από το «Χωρίς Παπούτσια», γνωρίσαμε και τον μουσικό και αθλητή Άγγελο Πεντάρη, ο οποίος γεννήθηκε με εγκεφαλική παράλυση και τετραπληγία. «Δεν μπορούσα να κουνήσω καθόλου τα χέρια μου, τα δάχτυλά μου ήταν μπλεγμένα και σφιχτά. Η μητέρα μου πίστευε ότι αν κάνω μαθήματα πιάνου, όχι για να μάθω μουσική, αλλά για να λειτουργήσουν τα δάχτυλα, παράλληλα με εργοθεραπεία και μασάζ, ίσως καταφέρω να ανοίξω τα χέρια μου. Η μουσική με τράβηξε αμέσως. Μετά το πιάνο, πέρασα στην κιθάρα. Στα 14 ανακάλυψα τα ντραμς και αποφάσισα ότι αυτό θέλω να κάνω τη ζωή μου. Η μουσική είναι κάτι πολύ θεραπευτικό».
Πολλές ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις στο «Χωρίς Παπούτσια» αποτελούν μοναδικές εμφανίσεις καλεσμένων σε εκπομπή, κάτι το οποίο ο Νικόλας και ο Ορέστης βρίσκουν ιδιαίτερα τιμητικό. Στα επόμενα σχέδιά τους είναι τα εξωτερικά γυρίσματα. «Θέλουμε να πάμε εκτός Αθηνών, δεν είναι μόνο η Αθήνα. Να κάνουμε εξωτερικές παραγωγές, να πηγαίνουμε στους χώρους όπου δραστηριοποιούνται οι άνθρωποι. Η δυσκολία είναι ότι μόνοι μας χορηγούμε την εκπομπή, επομένως, θέλουμε να το ανοίξουμε, αλλά αυτό είναι κάτι που ακόμα δεν μπορούμε να το υποστηρίξουμε».
Ο Νικόλας και ο Ορέστης διοργανώνουν και ξεχωριστές δράσεις, είτε για την ψυχαγωγία των «παιδιών» τους, είτε για την ενίσχυση των δομών, ωστόσο δεν ήθελαν να αναφερθούν περαιτέρω, γιατί θεωρούν πως όταν βοηθάς, το κάνεις αθόρυβα. Το μόνο που σχολιάζουν είναι «ό,τι κερδίζουμε, βρίσκουμε τρόπο να το δίνουμε, γιατί πιστεύουμε πολύ στην ενέργεια κι επειδή, τελικά, αυτό που κάνουμε, το κάνουμε με την καρδιά μας».