«Ίριδα & Ωρίωνας: Ταξίδι στη χώρα των συναισθημάτων»: Πώς λειτουργεί το «θεραπευτικό παραμύθι»;
Η ψυχολόγος και συγγραφέας παιδικών βιβλίων Μαρία Χριστίνα Σαπουνά μάς εισάγει στον κόσμο της θεραπευτικής αφήγησης παραμυθιών και την καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης: «Η κατανόηση και η ονομασία των συναισθημάτων είναι θεμέλιο της ρύθμισης του παιδιού, τόσο για την παιδική όσο και για την ενήλικη ζωή τους».
- 14/12/2025, 09:31
Ο κόσμος της Μαρίας Χριστίνας Σαπουνά είναι ένας πολύχρωμος κόσμος, γεμάτος συναισθήματα. Μέσα από το πρώτο της παιδικό βιβλίο, «Ίριδα και Ωρίωνας», μας ταξιδεύει στη χώρα των συναισθημάτων, που όλοι έχουμε, ακόμη κι όταν επιλέγουμε να τα ξεχνάμε. Σε αυτήν την περιπέτεια, δύο παιδιά, που ζουν σε έναν γκρίζο κόσμο όπου κανείς δεν εκδηλώνει συναισθήματα, συναντούν αναπάντεχα μια πολύχρωμη σταγόνα. Αποφασίζουν να την ακολουθήσουν σε ένα ταξίδι μεγάλων συγκινήσεων, όπου θα περιηγηθούν στις γειτονιές των συναισθημάτων, θα αναγνωρίσουν τα συναισθήματα και θα αντιληφθούν τη χρησιμότητά τους.
Το βιβλίο προλογίζει η Ειδική Ψυχίατρος Παιδιού & Εφήβου και Ψυχοθεραπεύτρια, Δρ. Άννα Μαρία Φύτρου. «Το βιβλίο “Ίριδα και Ωρίωνας” δίνει την ευκαιρία στους γονείς να μιλήσουν νωρίς στα παιδιά τους για τα συναισθήματα, να βάλουν σε λέξεις τις συναισθηματικές αλλαγές και τις συγκρούσεις που έρχονται και προτείνει λύσεις όταν το παιδί κατακλύζεται από φαινομενικά αρνητικά συναισθήματα».
Η συγγραφέας, Μαρία Χριστίνα Σαπουνά, αφηγείται με έναν μοναδικό τρόπο, πως «όλα τα συναισθήματα έχουν μια θέση στην καρδιά μας. Το μυστικό είναι να τα χρησιμοποιούμε σωστά» και καταλήγει, «Δεν υπάρχουν “καλά” και “κακά” συναισθήματα. Υπάρχουν μόνο παιδιά που χρειάζονται να τα νιώσουν ελεύθερα και ενήλικες που τολμούν να τα ακούσουν». Συναισθήματα που τα παιδιά βλέπουν ως εμπόδια στην καθημερινότητά τους, μετατρέπονται σε χρήσιμα εργαλεία. Ο φόβος προστατεύει, η ζήλεια μπορεί να σε κάνει να προσπαθήσεις περισσότερο, η ντροπή δείχνει ότι νοιάζεσαι.
Στον παραμυθένιο κόσμο της Μαρίας Χριστίνας Σαπουνά, η αγάπη μυρίζει ζεστή σοκολάτα και κανέλα. Ο κύριος ρόλος της όμως είναι, πως διδάσκει την ομαλή συνύπαρξη όλων των συναισθημάτων μέσα μας, αφού «χωρίς την αγάπη, όλα είναι μπερδεμένα κι επικίνδυνα». Η αγάπη, μοιράζεται τον σπουδαίο ρόλο της με την αποδοχή, ένα πιο περίπλοκο συναίσθημα που εξηγείται στο παιδί, μέσα σε μια απλή φράση: «Είναι το πιο ζεστό σπίτι που μπορείς να βρεις μέσα σου». Καθόλου τυχαία, στη γειτονιά της αποδοχής, τα σπίτια είναι φτιαγμένα από καθρέπτες, που αντανακλούν όσα έχουμε μέσα μας. Αρκεί να κοιτάξουμε τον εαυτό μας και να του επιτρέψουμε να εκφράζει όλα τα συναισθήματα. «Δηλαδή… αν αγαπάμε τον εαυτό μας και αποδεχόμαστε όσα νιώθουμε… τότε όλα τα συναισθήματα μπορούν να ζουν μαζί;».
Η Ίριδα και ο Ωρίωνας νιώθουν πολλές φορές «παράξενα», καθότι δεν έχουν μάθει να ονομάζουν το κάθε συναίσθημα. Δεν νιώθουν λύπη, αλλά κάποιες φορές νιώθουν την καρδιά τους βαριά, δεν νιώθουν φόβο, αλλά κάποιες φορές αισθάνονται πόνο στην κοιλιά. Η σωματοποίηση των συναισθημάτων εξηγείται με ευφυή τρόπο μέσα από παραμυθένιες περιγραφές και τα συναισθήματα αποκτούν επιτέλους ένα όνομα. Όταν το συναίσθημα αποκτά όνομα, ουσιαστικά το παιδί απελευθερώνεται. «Η κατανόηση και η ονομασία των συναισθημάτων είναι θεμέλιο της ρύθμισης του παιδιού, τόσο για την παιδική όσο και για την ενήλικη ζωή τους», επισημαίνει η Δρ. Φύτρου.
Η Μαρία Χριστίνα Σαπουνά μελετά και πειραματίζεται στη θεραπευτική αφήγηση των παραμυθιών, τα οποία απευθύνονται σε παιδιά όλων των ηλικιών, αλλά μιλούν και στην καρδιά των ενηλίκων. «Το βιβλίο μου “Ίριδα και Ωρίωνας, ταξίδι στη Χώρα των Συναισθημάτων” αποτελεί την πρώτη μου συγγραφική δουλειά. Μου άρεσε πάντα να γράφω για τα παιδιά γιατί παρατηρούσα πως έχουν πολλά να πούνε, αλλά τις περισσότερες φορές δεν έχουν τον τρόπο να τα εκφράσουν. Έπειτα, έβλεπα και συνεχίζω να βλέπω γονείς οι οποίοι δεν ξέρουνε πραγματικά πως να διαχειριστούν τα παιδιά τους όταν βιώνουν δύσκολα συναισθήματα με αποτέλεσμα να τα αποσιωπούν και να μην μπορούν ούτε τα ίδια τα παιδιά να τα κατανοήσουν, να τα αποδεχθούν και αργότερα να τα εκφράσουν ως ενήλικες, δημιουργώντας έτσι (και στην ενήλικη ζωή) δυσλειτουργικές συμπεριφορές. Το βιβλίο αποτελεί μια γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα σε γονείς και παιδιά ανοίγοντας διάλογο για όσα δεν μπορούν να ειπωθούν εύκολα με λόγια, και θεραπευτικό εργαλείο ανάμεσα σε θεραπευτές και παιδιά. Δεν είναι άλλωστε ένα ακόμη παραμύθι, είναι ένα θεραπευτικό παραμύθι που φωτίζει τις ζωές μικρών και μεγάλων. Τόσο εγώ ως ψυχολόγος όσο και η Δρ. Άννα Μαρία Φύτρου, που έχει την επιστημονική επιμέλεια, έχουμε φροντίσει γι’ αυτό. Ακολουθούν και άλλα έργα μου σύντομα, πλήρως προσανατολισμένα στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης των παιδιών».
Την εικονογράφηση του βιβλίου έχει επιμεληθεί η ίδια η συγγραφέας, σχεδιάζοντας τους ήρωες σε χαρτί και τελειοποιώντας τα σχέδιά της με χρήση ΑΙ, όπου πήραν την τελική μορφή τους, ακριβώς όπως πρώτα δημιουργήθηκαν στη φωτεινή φαντασία της. Το βιβλίο θα είναι σύντομα διαθέσιμο στο eshop της κας Σαπουνά, διαφορετικά μπορείτε να το παραγγείλετε ηλεκτρονικά με προσωπική επικοινωνία στα social media. Αντίτυπα του βιβλίου έχουν διανεμηθεί σε σχολεία της Χαλκιδικής και της Θεσσαλονίκης, όπου αποτελεί εργαλείο στα χέρια ειδικών θεραπευτών.
Παραμυθοσκόπιο: ένα εργαλείο συναισθηματικής ανθεκτικότητας
Για το θεραπευτικό παραμύθι, η Μαρία Χριστίνα Σαπουνά έχει πολλά ακόμα να πει, γι’ αυτό δημιούργησε το «Παραμυθοσκόπιο». «Το Παραμυθοσκόπιο δεν ξεκίνησε από επιχειρηματικό σχέδιο, αλλά από παρατήρηση παιδιών. Από το πώς ανοίγουν, χωρίς άμυνες, όταν μια ιστορία τους αγγίζει βαθιά. Από το βλέμμα τους όταν προσπαθούν να πουν κάτι που δεν χωράει ακόμη σε λέξεις. Από τις μικρές, ασήμαντες φαινομενικά στιγμές, όπου ένα συναίσθημα βρίσκει τελικά φωνή».
Η δημιουργία του Παραμυθοσκόπιου βασίζεται στην ανθρώπινη σύνδεση, την αφήγηση ως θεραπεία, και την πίστη της δημιουργού, ότι ένα παιδί που μαθαίνει να νιώθει, θα μάθει να παραμένει λειτουργικό, αληθινό και ανθεκτικό όταν μεγαλώσει. «Η συναισθηματική γλώσσα στα πρώτα χρόνια του παιδιού είναι τεράστιας σημασίας. Πρέπει να ακουμπά στη φαντασία, να έχει εικόνα, ρυθμό, μορφή, ήχο, να μπορεί να τη νιώσει το σώμα πριν τη σκεφτεί ο νους. Η ασφάλεια και η περιέργεια μπορούν να υπάρχουν μαζί. Το παιδί δεν «εκπαιδεύεται» απλώς· αναγνωρίζει τον εαυτό του μέσα στον καθρέφτη της αφήγησης».
Το Παραμυθοσκόπιο αναπτύσσεται ως πλατφόρμα αφήγησης και τέχνης, αλλά και εργαστήρι εργαλείων συναισθηματικής ανθεκτικότητας, με σταθερό ψυχοπαιδαγωγικό υπόβαθρο και ξεκάθαρη αποστολή, να μπει η συναισθηματική κατανόηση στην καθημερινότητα του παιδιού στο σχολείο, στο παιχνίδι, στην οικογένεια, στις μεταβάσεις της ζωής του. Σύντομα θα αποκτήσει και τη φυσική του υπόσταση στη Γλυφάδα, όπως μας εκμυστηρεύτηκε η κυρία Σαπουνά, όπου σε ένα παραμυθένιο, ζεστό πολυχώρο αφιερωμένο στη συναισθηματική εκπαίδευση παιδιών και στην υποστήριξη των γονιών τους, τα παιδιά θα νιώθουν ασφάλεια να εκφραστούν και οι γονείς θα βρίσκουν πραγματική στήριξη.