Από τον Φλοίσβο και το ΚΠΙΣΝ στο Ελληνικό: Οι αντιδράσεις ξεχνιούνται, τα οφέλη μένουν
Οι μεγάλες αστικές αναπλάσεις στην Αθήνα - μεταξύ τους δύο εμβληματικές στα Νότια Προάστια - μας έχουν δείξει ξανά και ξανά πως η αρχική δυσπιστία ξεθωριάζει μπροστά στο τελικό αποτέλεσμα. Και στα οφέλη, που συνήθως ξεπερνούν ακόμα και τις αισιόδοξες εκτιμήσεις.
- 11/10/2025, 08:41
Η δημόσια συζήτηση γύρω από το έργο του Ελληνικού είχε ξεκινήσει πολύ πριν ξεκινήσει το ίδιο το έργο. Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε η ανάπλαση του πρώην αεροδρομίου, πριν ακόμη γίνει κατανοητό το είδος της ανάπλασης, πολιτικά κόμματα, φορείς, στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και διάφορες συλλογικότητες ξεκίνησαν ισχυρές αντιδράσεις. Αντιδράσεις χωρίς υπόβαθρo και χωρίς έρεισμα. Χωρίς να προτείνεται κάποια ρεαλιστική εναλλακτική λύση για την αξιοποίηση του Ελληνικού. Συνέβη ό,τι συμβαίνει τις περισσότερες φορές. Με τους τοπικούς φορείς να εκφράζουν καχυποψία και με τις πολιτικές δυνάμεις να επενδύουν πολιτικά στις ενστάσεις τις οποίες φρόντιζαν όπου ήταν εφικτό να υποδαυλίζουν.
Σήμερα, που οι εργασίες προχωρούν γοργά, οι αντιδράσεις για τους δύο από τους τρεις δήμους που γειτνιάζουν με το έργο, εστιάζουν στις επιπτώσεις. Είναι οι Δήμοι Αλίμου και Γλυφάδας. Αντίθετα ο Δήμος Αργυρούπολης- Ελληνικού συναινεί στο έργο. Υπάρχουν ανησυχίες ότι ο νέος αστικός χώρος θα αποξενώσει τις τοπικές κοινωνίες, διαμαρτυρίες για την όχληση που προκαλούν τα έργα, διαβλέπουν κυκλοφοριακά προβλήματα στο μέλλον και τους ενοχλεί που θα μεταβληθεί οριστικά ο τοπικός χαρακτήρας. Αλλά τίποτα απ’ όλα αυτά δεν είναι καινούργιο. Όσοι θυμούνται τις μεγάλες αναπλάσεις της τελευταίας εικοσαετίας, το σενάριο το έχουν ξαναδεί. Και ξέρουν πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα και πώς κατέληξαν στο τέλος. Οι αρχικές αντιστάσεις έδωσαν σταδιακά τη θέση τους σε οφέλη, πολύ μεγαλύτερα από τα αναμενόμενα.
Ας θυμηθούμε τη Μαρίνα Φλοίσβου. Στην αρχή, πολλοί φοβήθηκαν πως η παραλιακή ζώνη θα γίνει ιδιωτικό προνόμιο, αποκλεισμένο από τους πολίτες. Οι ενστάσεις ήταν έντονες και οι κάτοικοι κρατούσαν μικρό καλάθι. Σήμερα, όμως, κανείς δεν αμφισβητεί ότι η ανάπλαση άλλαξε ριζικά το παραλιακό μέτωπο του Παλαιού Φαλήρου. Ένας χώρος αναψυχής, με πεζοδρόμους και ποδηλατόδρομους, με άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, που καθημερινά φιλοξενεί χιλιάδες επισκέπτες όλων των ηλικιών.
Επιπλέον, το έργο λειτούργησε ως αφετηρία για κάτι ακόμη μεγαλύτερο: τη δημιουργία του μεγαλύτερου παιδότοπου–πάρκου στην Αττική, που σήμερα κατακλύζεται από οικογένειες και παιδιά. Η τοπική οικονομία αναβαθμίστηκε, η αξία των ακινήτων ανέβηκε, και το παραλιακό Παλαιό Φάληρο μεταμορφώθηκε. Το ίδιο ισχύει και για το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Όταν ξεκινούσε, δεν έλειψαν οι φωνές που ανησυχούσαν για το μέγεθος, την κυκλοφορία, ακόμα και για το αν ο χώρος θα είναι πραγματικά ανοιχτός. Δέκα χρόνια μετά, το ΚΠΙΣΝ έχει αποδείξει πως αποτελεί έναν από τους πιο δημοκρατικούς και ζωντανούς χώρους της Αθήνας. Ένα πάρκο 210 στρεμμάτων με ελεύθερη πρόσβαση, που φιλοξενεί δράσεις πολιτισμού για όλους, δραστηριότητες εκπαίδευσης και εκδηλώσεις ψυχαγωγίας κύρους. Και παράλληλα το έργο αποτέλεσε τον καταλύτη για την ευρύτερη ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου, με τη δημιουργία ενός νέου παράκτιου πάρκου που θα αποδοθεί στην κοινωνία τα επόμενα χρόνια.
Τα δύο αυτά παραδείγματα έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Την αρχική δυσπιστία που στη συνέχεια ξεθώριασε μπροστά στο απτό όφελος και, επιπλέον, αποτέλεσαν την αφορμή για νέα έργα, που θα ωφελήσουν ακόμη περισσότερους πολίτες. Οι επενδύσεις δεν αφαίρεσαν, πρόσθεσαν. Δεν απέκλεισαν, άνοιξαν. Κάτι αντίστοιχο είναι βέβαιο ότι θα συμβεί και με το Ελληνικό, αν δεν συμβαίνει ήδη. Η ανάπλαση της Μαρίνας του Αλίμου και τα Αστέρια της Γλυφάδας άραγε θα προχωρούσαν χωρίς την προοπτική του Ελληνικού; Αμφίβολο!
Σήμερα, οι αντιδράσεις των δήμων Αλίμου και Γλυφάδας θυμίζουν τις αρχικές φωνές αντίστασης στον Φλοίσβο και το ΚΠΙΣΝ. Είναι φυσικό να υπάρχει επιφυλακτικότητα μπροστά σε μια τόσο μεγάλη αλλαγή. Όμως, όπως έδειξε η εμπειρία, τέτοιες επενδύσεις όχι μόνο βελτιώνουν τις περιοχές όπου υλοποιούνται, αλλά ενεργοποιούν και ένα ευρύτερο κύμα ανάπτυξης που αγκαλιάζει και αφορά ολόκληρη την πόλη.
Το Ελληνικό έχει τη δυναμική να αναβαθμίσει συνολικά την Αθηναϊκή Ριβιέρα, να ενώσει τις γειτονιές της παραλιακής ζώνης και να δημιουργήσει νέες υποδομές που θα επεκτείνονται πολύ πέρα από τα όρια του πρώην αεροδρομίου. Αν διατηρηθεί η δέσμευση για ελεύθερους χώρους, πράσινο και πολιτιστικές δράσεις, το έργο δεν θα είναι απλώς μια επένδυση, αλλά ένας καταλύτης που θα ορίσει την Αθήνα του μέλλοντος.
Η εμπειρία του Φλοίσβου και του ΚΠΙΣΝ δείχνει ξεκάθαρα τον δρόμο. «Οι αντιδράσεις ξεχνιούνται, τα οφέλη μένουν».