Παλαιό Φάληρο: Τι θα αλλάξει το νέο Τοπικό Πολεοδομικό σχέδιο σε όρους δόμησης και χρήσεις γης

Τι είναι το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο, σε τι φάση βρίσκεται στον Δήμο Παλαιού Φαλήρου και πώς θα επηρεάσει την πόλη: Μεταξύ άλλων θα καθορίσει τους όρους δόμησης, ενώ αναμένεται να δρομολογήσει παρεμβάσεις σε ζητήματα όπως η στάθμευση και η αναδιαμόρφωση της Αγίου Αλεξάνδρου.
- 30/04/2025
- Κείμενο: Γιώργος Λαμπίρης
Σε διαδικασία σχεδιασμού βρίσκεται αυτή την περίοδο το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του δήμου Παλαιού Φαλήρου, το οποίο καθορίζει την επόμενη μέρα στην περιοχή, από πλευράς ευρύτερης διαμόρφωσης της δόμησης και των χρήσεων γης. Με βάση τον σχεδιασμό, η ένωση εταιρειών Σαμαράς και Συνεργάτες και Ροϊκός, που έχουν αναλάβει τη σχετική μελέτη, πρόκειται να την παραδώσουν στο τέλος του 2025, προκειμένου στη συνέχεια να εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς. Η διαδικασία μελέτης χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το χρονοδιάγραμμα για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο του δήμου Παλαιού Φαλήρου
Η πρώτη φάση ολοκληρώνεται τον Ιούλιο του 2025 όπου θα παρουσιαστούν τα τρία εναλλακτικά σενάρια επί του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Ακολούθως θα γίνει η συγκεκριμένη πρόταση που θα καθορίσει όλα τα επόμενα βήματα, κάτι που θα συμβεί εντός του προσεχούς φθινοπώρου. Στη συνέχεια, και εφόσον υπάρχουν νέες προτάσεις από κατοίκους ή φορείς του Παλαιού Φαλήρου, θα υποβληθεί η τελική πρόταση προς το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα σταλεί στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης μέσω της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης και κατόπιν θα περάσει από μία σειρά συμβουλίων έως ότου λάβει την τελική έγκριση από το Συμβούλιο της Επικρατείας για να προχωρήσει στη συνέχεια η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
Επιδίωξη είναι να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του σχεδιασμού του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου εντός του 2026, σύμφωνα με τα βήματα που περιέγραψε ο Δημήτρης Σαμαράς, πρόεδρος της εταιρείας Σαμαράς και Συνεργάτες σε σχετική παρουσίαση. Το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο λαμβάνει υπόψιν του πλέον και την καίρια παράμετρο της κλιματικής αλλαγής, η οποία είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
Καθορισμός χρήσεων γης πέριξ του ρέματος Πικροδάφνης
Ειδική αναφορά – στο πλαίσιο της σχετικής ενημέρωσης στο Δημαρχείο Παλαιού Φαλήρου – έγινε στο Ρέμα της Πικροδάφνης: «Το υφιστάμενο Προεδρικό Διάταγμα που αφορά το Ρέμα της Πικροδάφνης καθορίζει τις οριογραμμές του ρέματος. Ωστόσο το υπό κατάρτιση Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο θα μπορούσε να αλλάξει μόνο τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης πέριξ του ρέματος, καθότι δεν αγγίζει το πεδίο του υφιστάμενου Προεδρικού Διατάγματος. Σε αυτό το επίπεδο που εμείς εκπονούμε τη μελέτη για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο, δεν θα προβούμε σε αλλαγή της ρυμοτομίας καθότι δεν αποτελεί αντικείμενο της συγκεκριμένης μελέτης», ανέφερε η Τατιάνα Αγγελίδου εκ μέρους του γραφείου Σαμαρά.
Στο επίκεντρο και η αναδιαμόρφωση της Αγίου Αλεξάνδρου
Στο επίκεντρο βρέθηκε και η αναδιαμόρφωση της κεντρικής εμπορική οδού του Παλαιού Φαλήρου, της Αγίου Αλεξάνδρου, καθότι με βάση τα όσα ανέφερε ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Παλαιού Φαλήρου, Εδμόνδος Κασιμάτης, κατά την τελευταία παρέμβαση που είχε πραγματοποιηθεί, τοποθετήθηκαν κυβόλιθοι με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι θέσεις στάθμευσης και να μειωθεί σημαντικά η εμπορικότητα του δρόμου. Ο ίδιος ζήτησε να ληφθεί υπόψιν της εκπονούμενης μελέτης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο η συγκεκριμένη παράμετρος, ούτως ώστε να γίνουν παρεμβάσεις, ζητώντας μεταξύ άλλων τη δημιουργία υπόγειου χώρου στάθμευσης επί της κεντρικής πλατείας του Παλαιού Φαλήρου.
Τι είναι το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο
Το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο είναι ένα εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού που καθορίζει τον τρόπο ανάπτυξης και διαμόρφωσης των περιοχών ενός δήμου. Αποτελεί έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που εξετάζει όλες τις εκτάσεις μέσα στα όρια του δήμου και ρυθμίζει πώς θα αξιοποιηθούν, πού θα χτιστούν κτίρια, ποιες περιοχές θα διατεθούν για κοινόχρηστους χώρους, πράσινο, βιομηχανικές και άλλες χρήσεις. Συνίσταται από κείμενα, χάρτες και διαγράμματα για οικισμούς ή πόλεις, τις υποδομές στο σύνολό τους, αλλά και τη φυσική και πολιτιστική τους κληρονομιά. Περιλαμβάνει χωρικές, γεωλογικές και περιβαλλοντικές πληροφορίες και δεδομένα.
Μεταξύ άλλων, το ΤΠΣ καθορίζει τις χρήσεις γης (καθορίζει ποια γη θα χρησιμοποιηθεί για κατοικίες, επαγγελματικούς χώρους, βιομηχανίες, κοινόχρηστους χώρους κλπ), τους συντελεστές δόμησης (τα όρια και τους περιορισμούς δόμησης), τα όρια των οικισμών και των πολεοδομικών ενοτήτων, το οδικό δίκτυο, τα δίκτυα μεταφορών και τις υποδομές (πχ ύδρευση, αποχέτευση, σχολεία και άλλες δημόσιες υποδομές) και ενδεχόμενες ειδικές πολεοδομικές ζώνες
Σκοπός της κατάρτισης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου είναι να γίνει ρύθμιση της εκτός σχεδίου δόμησης, καθορίζοντας χρήσεις γης και όρους δόμησης, αλλά και να γίνει αναζωογόνηση του υφιστάμενου οικιστικού χώρου και αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. Επιπλέον στοχεύει στη δημιουργία οργανωμένων μορφών ανάπτυξης, την προστασία διαθέσιμων φυσικών και πολιτιστικών πόρων, την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής.
Σημειώνεται ότι ο δήμος Παλαιού Φαλήρου έχει πληθυσμό 64.863 άτομα και έκταση 4.574 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στη δεκαετία 2001-2011 παρουσίασε μικρή αύξηση πληθυσμού κατά περίπου 1,32%, ενώ είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος δήμος από πλευράς πληθυσμού στον Νότιο Τομέα, με μεγαλύτερο όλων τον δήμο Καλλιθέας. Με βάση το ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας του 2014, ο δήμος Παλαιού Φαλήρου ανήκει στη χωρική ενότητα Αθήνας – Πειραιά, ενώ διατηρεί χαρακτήρα ως περιοχή κύριας κατοικίας.
Παλαιό Φάληρο: Ζήτημα και η επίλυση του προβλήματος στάθμευσης
Ιδιαίτερη βαρύτητα κατά την κατάρτιση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου του δήμου Παλαιού Φαλήρου θα δοθεί στο θέμα της στάθμευσης, όπου ήδη υφίσταται ένας βασικός σχεδιασμός από το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του Δήμου Παλαιού Φαλήρου του 2022, με εφαρμογή ελεγχόμενης στάθμευσης στην περιοχή του Ρέα και του Ευγενιδείου για να διευκολύνει επισκέπτες και κατοίκους, ωστόσο αυτό είναι κάτι που θα επενεξεταστεί. Επίσης θα κληθεί να αντιμετωπίσει το υψηλό ποσοστό υπερτοπικών φόρτων καθώς και οι διασταυρώσεις χωρίς ορθολογική διαμόρφωση (π.χ. Ζησιμοπούλου – Ιάσωνος).
Βασικά θέματα αφορούν επίσης την αξιολόγηση σχετικά με τη διαχείριση κινδύνων πολιτικής προστασίας όπου εξετάζονται οι ζώνες υφαλμύρωσης και ζώνες ερημοποίησης, οι ζώνες δυνητικά υψηλού κινδύνου πλημμύρας, οι συγκεντρώσεις κατοικιών με υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς, η σεισμικότητα και άλλοι σχετικοί παράγοντες.
Αυτή τη στιγμή η μελέτη βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης και στη συνέχεια θα περάσει στο στάδιο των εναλλακτικών σεναρίων. Όταν ολοκληρωθούν τα εναλλακτικά σενάρια θα υπάρξει νέα συνάντηση των δύο εταιρειών που έχουν αναλάβει τη μελέτη με τον δήμο, λαμβάνοντας υπόψη τυχόν προτάσεις που θα έχουν προκύψει εν τω μεταξύ. Ακολούθως θα καταλήξουν σε προτεινόμενο εναλλακτικό σενάριο που θα εξελιχθεί σε επίπεδο πρότασης. Ταυτόχρονα θα υποβληθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και όλα μαζί θα κατατεθούν στο τέλος του 2025 για να λάβει το ΤΠΣ τον δρόμο της έγκρισης από τα αρμόδια όργανα του κράτους.
Για την έγκριση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, ενώ είναι απαιτούμενο να περάσει από το δημοτικό συμβούλιο της περιοχής, το περιφερειακό συμβούλιο, το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων και τέλος από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ο δήμος Παλαιού Φαλήρου διατηρεί αυτή τη στιγμή ένα υφιστάμενο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο που πρόκειται να αναθεωρηθεί, καθώς είχε καταρτιστεί το 1989. Στον σχεδιασμό είναι η εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις των Ειδικών και Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων και άλλων χωρικών ρυθμίσεων που έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα στον δήμο.