Η μύτη μου είναι βουλωμένη: Τι μπορεί να φταίει;
Ρώτα Τον Γιατρό
Από ένα απλό κρυολόγημα, ως ένα μπούκωμα που επιμένει, η σωστή λειτουργία της μύτης παίζει καθοριστικό ρόλο για την ποιότητα ζωής. Ο κ. Ανδρέας Καρέλης MD, MSc, Ωτορινολαρυγγολόγος Ενηλίκων και Παίδων, Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου, εξηγεί τους λόγους που η μύτη μπορεί να είναι βουλωμένη και πώς το αντιμετωπίζουμε.
- 08/12/2025, 11:06
Τους χειμερινούς μήνες αντιμετωπίζουμε ιώσεις και λοιμώξεις του αναπνευστικού με σύνηθες σύμπτωμα τη βουλωμένη μύτη. Κάποιοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν αυτό το σύμπτωμα ως μέρος της καθημερινότητάς τους, παρατηρώντας ότι είναι μια συνθήκη που πολλές φορές μπορεί να επιμένει.
Ο ιατρός Ανδρέας Καρέλης εξηγεί πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε ένα μπούκωμα που οφείλεται σε ιογενή λοίμωξη και πότε υποπτευόμαστε άλλα αίτια, είτε σε ενήλικες, είτε σε παιδιά.
Πόσο καιρό μπορεί να κρατήσει τη μύτη μπουκωμένη ένα κοινό κρυολόγημα;
Ένα απλό κρυολόγημα προκαλεί συμφόρηση λόγω φλεγμονής του ρινικού βλεννογόνου και αυξημένης παραγωγής βλέννας. «Συνήθως το μπούκωμα διαρκεί 3 έως 7 ημέρες, με την κορύφωση τις πρώτες 72 ώρες. Σε αυτές τις μέρες οι ρινικές κόγχες διογκώνονται, δυσκολεύοντας τη ροή του αέρα. Σε αρκετούς ανθρώπους, ιδίως όσους έχουν ευαίσθητο βλεννογόνο, παθολογικό ή αλλεργικό υπόβαθρο, τα συμπτώματα μπορεί να κρατήσουν παραπάνω και πιθανόν να χρειαστεί περαιτέρω διερεύνηση».
Αν το μπούκωμα επιμένει, τι μπορεί να σημαίνει;
Όταν το σύμπτωμα κρατά πάνω από 10–14 ημέρες, τότε κατά κανόνα η αιτία δεν είναι πλέον ιογενής. Ενδέχεται να υπάρχει:
- Αλλεργική ρινίτιδα
- Μη αλλεργική ρινίτιδα, π.χ. αγγειοκινητική
- Υπερτροφία κάτω ρινικών κογχών, που περιορίζει μηχανικά τη ροή του αέρα
- Σκολίωση ρινικού διαφράγματος
- Χρόνια ρινοκολπίτιδα, συχνά με πίεση στο πρόσωπο
- Ρινικοί πολύποδες
Ο κ. Καρέλης επισημαίνει ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η παρατεταμένη χρήση αποσυμφορητικών σπρέι μπορεί να δημιουργήσει φαρμακευτική ρινίτιδα.
Για να διαπιστώσουμε ποια είναι πραγματικά η αιτία της βουλωμένης μύτης, εφόσον επιμένει, χρειάζεται να υποβληθούμε σε αξιολόγηση από ΩΡΛ. Στο ιατρείο του ΩΡΛ πραγματοποιείται ενδοσκόπηση, η οποία δίνει άμεσα την απάντηση.
Πώς εκδηλώνεται το μπούκωμα στα παιδιά; Τι ρόλο παίζουν τα «κρεατάκια» και οι άπνοιες στον ύπνο;
Στα παιδιά, το χρόνιο μπούκωμα συνδέεται συχνά με υπετροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων – τα γνωστά «κρεατάκια». Όταν αυτά μεγαλώνουν υπερβολικά, εμποδίζουν τη ροή του αέρα προς το πίσω μέρος της μύτης. Το παιδί τότε:
- αναπνέει συνεχώς από το στόμα
- ροχαλίζει έντονα
- κάνει άπνοιες στον ύπνο
- κοιμάται ανήσυχα
- έχει συχνά ωτίτιδες ή υγρό στα αυτιά
Είναι σύνηθες τα συμπτώματα από τα «κρεατάκια» να κορυφώνονται από τα 4 έως τα 8 έτη και μετά να υποχωρούν. Αν όμως είναι έντονα ή επιμένουν, ενδέχεται να χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση. Η αδενοτομή, όταν ενδείκνυται, βελτιώνει άμεσα την αναπνοή, τον ύπνο, την ανάπτυξη και τη συνολική συμπεριφορά του παιδιού.
Χρόνιο μπούκωμα στους ενήλικες
Το χρόνιο μπούκωμα επηρεάζει σημαντικά τον ύπνο και την καθημερινότητα των ενηλίκων. Η δυσκολία στη ρινική αναπνοή οδηγεί σε μειωμένη ποιότητα ύπνου, μικροαφυπνίσεις, ξηροστομία, πρωινή κόπωση και μειωμένη συγκέντρωση. «Πολλοί ασθενείς παρατηρούν εντυπωσιακή βελτίωση της ενέργειας και της διάθεσης όταν αντιμετωπίζεται η αιτία της συμφόρησης – είτε αυτή είναι αλλεργία, είτε σκολίωση ρινικού διαφράγματος, είτε χρόνια ρινοκολπίτιδα».
Όταν μόνο το ένα ρουθούνι είναι μπουκωμένο, μπορεί να φταίει το διάφραγμα;
«Συχνά, ναι. Η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος είναι η συχνότερη αιτία μονόπλευρης απόφραξης. Ωστόσο, υπάρχει και το ενδεχόμενο μονόπλευρης υπερτροφίας κόγχης, μονόπλευρου πολύποδα ή άλλης ανατομικής ανωμαλίας. Η ενδοσκόπηση δίνει αμέσως σαφή εικόνα».
Τι εξέταση πρέπει να κάνω για το διάφραγμα;
Η πιο αξιόπιστη εξέταση είναι η ενδοσκόπηση ρινός. Με λεπτό ενδοσκόπιο, ο ΩΡΛ μπορεί να εξετάσει το διάφραγμα, τις κόγχες, την περιοχή των ιγμορείων και τον ρινοφάρυγγα. Σε περιπτώσεις που υπάρχει υποψία χρόνιας ρινοκολπίτιδας ή πολύποδων, μπορεί να ζητηθεί αξονική τομογραφία ρινός- παραρρινίων για πλήρη απεικόνιση.
Όμως, σε αυτήν την περίπτωση, μόνο χειρουργικά μπορεί να διορθωθεί η σκολίωση του διαφράγματος; Ο κ. Καρέλης εξηγεί: «Ναι. Η σκολίωση είναι καθαρά ανατομικό πρόβλημα και δεν αλλάζει με φάρμακα ή σπρέι. Ο χειρουργικός ευθειασμός του ρινικού διαφράγματος είναι η οριστική λύση, ειδικά όταν το μπούκωμα είναι καθημερινό, επηρεάζει τον ύπνο ή δημιουργεί συχνές λοιμώξεις. Η επέμβαση γίνεται από τη μύτη, χωρίς εξωτερικές τομές, με ταχεία ανάρρωση και θεαματική βελτίωση της αναπνοής».
Πολύποδας στη μύτη: Τι προκαλεί και πώς αντιμετωπίζεται
Οι ρινικοί πολύποδες είναι καλοήθεις σχηματισμοί που προκαλούν μόνιμη και προοδευτική απόφραξη. Οι ασθενείς συχνά δυσκολεύονται να αναπνεύσουν και από τις δύο πλευρές, αισθάνονται απώλεια όσφρησης και παθαίνουν συχνές ρινοκολπίτιδες.
«Η πρώτη γραμμή θεραπείας είναι τα ρινικά κορτικοστεροειδή σπρέι και, όπου χρειάζεται, συστηματική αγωγή. Όταν οι πολύποδες δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, τότε ενδείκνυται ενδοσκοπική χειρουργική αφαίρεση (FESS). Πρόκειται για ελάχιστα επεμβατική τεχνική όπου, με τη βοήθεια ενδοσκοπίου, αφαιρούνται οι πολύποδες και αποκαθίσταται η φυσιολογική λειτουργία των ιγμορείωνκαι των υπολοίπωνπαραρρίνιων κόλπων. Η επέμβαση δεν αφήνει εξωτερικές τομές και ο ασθενής έχει ταχεία ανάρρωση».
Υπερτροφία κάτω ρινικών κογχών: Άλλος ένας λόγος για μπούκωμα!
Οι κάτω ρινικές κόγχες είναι φυσιολογικές δομές που ρυθμίζουν τη ροή του αέρα. Όταν φλεγμαίνουν από αλλεργίες, ερεθιστικούς παράγοντες ή χρόνια ρινίτιδα, διογκώνονται υπερβολικά και στενεύουν τον χώρο. Το αποτέλεσμα είναι σταθερή ή εναλλασσόμενη συμφόρηση, δυσκολία ύπνου και αίσθηση «βαριάς» μύτης. «Η θεραπεία ξεκινά συντηρητικά (σπρέι, πλύσεις), αλλά σε αρκετούς ασθενείς ο καυτηριασμός με χρήση ραδιοσυχνοτήτων (RF) ή η ενδοσκοπική κογχοπλαστική προσφέρει μόνιμη, ανακουφιστική λύση».
Ρινικά σπρέι: Κατηγορίες και ασφάλεια για μακροχρόνια χρήση
Τα σπρέι χωρίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες:
- Αποσυμφορητικά (ξυλομεταζολίνη, οξυμεταζολίνη): Δρουν άμεσα και προσφέρουν εντυπωσιακή ανακούφιση μέσα σε λίγα λεπτά. Ωστόσο, η χρήση τους δεν πρέπει να ξεπερνά τις 5-10 ημέρες, γιατί προκαλούν ανοχή και εθισμό, με αποτέλεσμα η μύτη να «μπουκώνει» ακόμη περισσότερο.
- Κορτικοστεροειδή σπρέι: Η πιο αποτελεσματική και επιστημονικά τεκμηριωμένη λύση. Έχουν ελάχιστη συστηματική απορρόφηση από τον οργανισμό και είναι ασφαλή για πιο μακροχρόνια χρήση, πάντα μετά από ιατρική αξιολόγηση.
- Αντιισταμινικά σπρέι: Ιδανικά σε αλλεργίες, ιδίως όταν υπάρχει κνησμός, φτέρνισμα ή υδαρής καταρροή.
Η απεξάρτηση από αποσυμφορητικά γίνεται σταδιακά, με ταυτόχρονη έναρξη ρινικών κορτικοστεροειδών και υποστήριξη με ρινικές πλύσεις.
Πώς βοηθούν οι ρινικές πλύσεις; Επιβαρύνουν τα αυτιά;
«Οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό βοηθούν στη μηχανική απομάκρυνση βλέννας, σκόνης και αλλεργιογόνων. Επίσης, βελτιώνουν σημαντικά την απόφραξη, τη λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας και ενισχύουν τη δράση των ρινικών σπρέι. Τέλος, είναι απολύτως ασφαλείς για καθημερινή χρήση σε παιδιά και ενήλικες, όταν υπάρχει συμπτωματολογία, και δεν επιβαρύνουν τα αυτιά, αρκεί να γίνονται σωστά».