Λεύκανση ή όψεις πορσελάνης: Τι να επιλέξω;
Ρώτα Τον Γιατρό
Η οδοντίατρος Μαρία Λάλουση, με έδρα τη Γλυφάδα και ειδίκευση στην Αισθητική Οδοντιατρική, αναλύει τις διαφορές ανάμεσα στη λεύκανση δοντιών και τις όψεις πορσελάνης, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε μεθόδου.
- 06/12/2025, 08:40
Η οδοντίατρος Μαρία Λάλουση, με μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα των Εμφυτευμάτων και της Προσθετικής αλλά και της Προηγμένης Αισθητικής Οδοντιατρικής, με 20ετή εργασιακή εμπειρία στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρέχει ένα εύρος οδοντιατρικών θεραπειών και εξηγεί με τον δικό της φιλικό τρόπο όλα όσα χρειάζεται να ξέρουμε για τη λεύκανση και τις όψεις πορσελάνης.
Ποια είναι η βασική διαφορά ανάμεσα στη λεύκανση και στις όψεις πορσελάνης;
Η λεύκανση των δοντιών είναι μια συντηρητική και ανώδυνη αισθητική πράξη, που χρησιμοποιεί ειδικά λευκαντικά gel (υπεροξείδιο υδρογόνου ή καρβαμιδίου). Τα κύρια πλεονεκτήματά της είναι ότι αποτελεί μια γρήγορη και σχετικά οικονομική λύση, διατηρώντας απολύτως ανέπαφο το φυσικό δόντι. Μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε στο ιατρείο (με laser ή λάμπα) είτε στο σπίτι με εξατομικευμένους νάρθηκες.
Το βασικό της μειονέκτημα είναι ότι δεν επηρεάζει το σχήμα, το μέγεθος ή τη διάταξη των δοντιών, ούτε λευκαίνει σφραγίσματα, στεφάνες ή όψεις. Επίσης, το αποτέλεσμα μπορεί να «ξεθωριάσει» με τον χρόνο, ειδικά σε όσους καπνίζουν ή καταναλώνουν συχνά καφέ και κρασί. Έτσι, συνήθως προτείνεται όταν τα δόντια έχουν καλό σχήμα και φυσιολογική διάταξη, αλλά είναι κιτρινισμένα ή πιο σκούρα από τον φυσικό τους τόνο· όταν επιθυμούμε μια φυσική βελτίωση χωρίς επεμβατικές ή μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις.
Αντίθετα, οι όψεις πορσελάνης είναι λεπτές φλούδες πορσελάνης που συγκολλώνται στην εξωτερική επιφάνεια των δοντιών και δημιουργούν άμεση αλλαγή στο χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος. Απαιτούν συνήθως ελάχιστο τρόχισμα ώστε να «κάθονται» με φυσικό τρόπο και διορθώνουν μικρές ατέλειες, όπως ελαφρώς στραβά, άνισα ή σπασμένα δόντια. Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικές στον χρόνο και στους λεκέδες.
Ωστόσο, αποτελούν πιο επεμβατική και ακριβότερη επιλογή και χρειάζονται εξειδικευμένο σχεδιασμό για να πετύχουν ένα πραγματικά φυσικό αποτέλεσμα. Προτείνονται όταν θέλουμε μια πλήρη αισθητική ανανέωση – όχι μόνο πιο λευκό αλλά πιο συμμετρικό και αρμονικό χαμόγελο. Είναι επίσης λύση για βαθιές δυσχρωμίες που δεν αντιμετωπίζονται με λεύκανση (π.χ. τετρακυκλίνες, παλιά απονευρωμένα δόντια), καθώς και για μορφολογικά προβλήματα όπως κοντά ή φθαρμένα δόντια, μικρά κενά και ανωμαλίες.
Για ποιον τύπο δυσχρωμιών αρκεί η επαγγελματική λεύκανση και πότε η όψη πορσελάνης είναι μονόδρομος;
Η λεύκανση είναι αποτελεσματική όταν το πρόβλημα οφείλεται στις εξωτερικές ή ελαφρώς εσωτερικές χρωστικές της αδαμαντίνης, δηλαδή όταν το δόντι έχει σκουρύνει από καθημερινές συνήθειες και τον χρόνο και όχι από δομικές αλλοιώσεις.
Ενδείκνυται για επιφανειακές χρωστικές (καφέ, τσάι, κρασί, κάπνισμα), για το φυσιολογικό κιτρίνισμα λόγω ηλικίας, για ελαφρά δυσχρωμία μετά από ορθοδοντική θεραπεία και γενικά όταν όλα τα δόντια έχουν ενιαίο τόνο απλώς σε πιο σκούρο επίπεδο. Με σωστή επαγγελματική εφαρμογή στο ιατρείο, μπορεί να φτάσει μέχρι και 8 τόνους διαφορά, χωρίς τρόχισμα.
Οι όψεις πορσελάνης γίνονται απαραίτητες όταν η χρωματική αλλοίωση είναι μόνιμη, βαθιά ή ανομοιόμορφη – δηλαδή όταν η λεύκανση δεν μπορεί να διορθώσει το πρόβλημα. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι δυσχρωμίες από τετρακυκλίνες, τα απονευρωμένα και πολύ σκουρόχρωμα δόντια, η φθορίωση ή οι υποπλασίες, τα παλιά σφραγίσματα που «βγάζουν» χρώμα και οι έντονες ανομοιομορφίες ανάμεσα στα δόντια. Είναι επίσης επιλογή όταν υπάρχει ανάγκη για αισθητική αναδιαμόρφωση στο σχήμα, το μήκος ή την ευθυγράμμιση.
Πόσο ανθεκτικές είναι οι όψεις πορσελάνης στην καθημερινότητα; Επηρεάζονται από καφέ, κρασί ή κάπνισμα;
Οι όψεις πορσελάνης είναι ιδιαίτερα ανθεκτικές στην καθημερινή χρήση. Επιτρέπουν φυσιολογική μάσηση και δεν επηρεάζονται από τροφές ή ποτά, αρκεί να μην υπάρχουν υπερβολικές ή επιβλαβείς συνήθειες. Η πορσελάνη είναι μη πορώδης και δεν απορροφά χρωστικές, οπότε παραμένει σταθερά λευκή και γυαλιστερή, ανεξάρτητα από την κατανάλωση καφέ, τσαγιού, κόκκινου κρασιού ή το κάπνισμα.
Αυτό που μπορεί να επηρεάσει την ανθεκτικότητά τους είναι το τρίξιμο των δοντιών (bruxism), η χρήση των δοντιών ως εργαλείο, ή η πίεση πάνω σε υπερβολικά σκληρά αντικείμενα, όπως ο πάγος ή ορισμένοι ξηροί καρποί.
Υπάρχει προετοιμασία πριν την τοποθέτηση όψεων; Τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος πριν αποφασίσει;
Η διαδικασία τοποθέτησης όψεων περιλαμβάνει συγκεκριμένα στάδια: αρχικά γίνεται κλινικός έλεγχος και καθαρισμός ώστε τα δόντια και τα ούλα να είναι υγιή και έτοιμα να δεχτούν την αποκατάσταση. Ακολουθεί το smile design, όπου μέσω φωτογραφιών, αποτυπωμάτων και ψηφιακού σχεδιασμού επιλέγονται χρώμα, σχήμα και μήκος δοντιών. Σε αρκετές περιπτώσεις απαιτείται ελαφρύ τρόχισμα (0,3–0,7 mm) για να «χωρέσουν» οι όψεις χωρίς να δείχνουν ογκώδεις. Υπάρχουν και περιπτώσεις no-prep, αλλά δεν είναι κατάλληλες για όλα τα περιστατικά. Αφού ληφθούν τα αποτυπώματα, οι τελικές όψεις κατασκευάζονται στο εργαστήριο σε 1-2 εβδομάδες, και όταν χρειάζεται τοποθετούνται προσωρινές.
Πριν αποφασίσει κάποιος, πρέπει να γνωρίζει ότι η διαδικασία είναι κατά κανόνα μόνιμη και μη αναστρέψιμη, ειδικά όταν αφαιρείται αδαμαντίνη. Η σωστή διάγνωση είναι κρίσιμη, το αποτέλεσμα είναι μακροχρόνιο, και απαιτείται καλή στοματική υγιεινή και τακτικός έλεγχος.
Πόσο διαρκεί το αποτέλεσμα της λεύκανσης και πόσο των όψεων;
Η λεύκανση δεν είναι μόνιμη, αλλά διαρκεί συνήθως από 1 έως 3 χρόνια, ανάλογα με τις συνήθειες του ατόμου. Καλή υγιεινή, περιορισμός χρωστικών ποτών και ετήσιος καθαρισμός βοηθούν στη διάρκεια του αποτελέσματος. Οι όψεις πορσελάνης, αντίθετα, αποτελούν μακροχρόνια αποκατάσταση με διάρκεια ζωής συνήθως 10-15 χρόνια, συχνά και περισσότερα. Η πορσελάνη διατηρεί χρώμα και γυαλάδα, ενώ η μακροζωία εξαρτάται από τη στοματική υγιεινή, την αποφυγή τριξίματος και τη σωστή τοποθέτηση από τον οδοντίατρο.
Μπορεί η λεύκανση να επαναληφθεί; Ποια είναι η ασφαλής συχνότητα;
Ναι, η λεύκανση μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές, αρκεί να γίνεται με μέτρο και πάντοτε υπό οδοντιατρική καθοδήγηση. Η λεύκανση στο ιατρείο προτείνεται περίπου μία φορά τον χρόνο, ενώ η συντήρηση στο σπίτι μπορεί να γίνει 1–2 φορές τον χρόνο με ήπια gel.
Πονάει η διαδικασία;
Στη λεύκανση, πολλοί ασθενείς εμφανίζουν προσωρινή ευαισθησία στο κρύο ή το ζεστό. Είναι ήπια και διαρκεί λίγες ώρες έως 1–2 ημέρες. Η ένταση εξαρτάται από τη συγκέντρωση του gel, τον τρόπο εφαρμογής και την προσωπική ευαισθησία. Η λεύκανση δεν προκαλεί έντονο πόνο – αυτό είναι μύθος.
Στις όψεις, η διαδικασία γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία, οπότε είναι ουσιαστικά ανώδυνη. Μετά την τοποθέτηση μπορεί να υπάρξει μικρή ευαισθησία ή ενόχληση, η οποία όμως υποχωρεί σύντομα. Οι μύθοι περί πόνου για μέρες ή ανάγκης αφαίρεσης λόγω ενόχλησης δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Τι γίνεται με τα δόντια που έχουν σφραγίσματα, θήκες ή παλιές αποκαταστάσεις;
Η λεύκανση δρα μόνο στα φυσικά δόντια και δεν επηρεάζει αποκαταστάσεις (ρητίνες, αμάλγαμα, στεφάνες, όψεις, γέφυρες). Αυτό σημαίνει ότι μετά τη λεύκανση τα φυσικά δόντια γίνονται πιο λευκά, ενώ οι παλιές εργασίες παραμένουν στο αρχικό τους χρώμα. Γι’ αυτό, η σωστή σειρά είναι πρώτα λεύκανση και στη συνέχεια αλλαγή ή ρετούς των αποκαταστάσεων ώστε να ταιριάζουν με τον νέο τόνο. Σε περιστατικά με πολλές αποκαταστάσεις, μπορεί να προταθεί συνολικότερη αισθητική ανακατασκευή με όψεις ή νέες στεφάνες.
Ποια είναι τα συχνότερα λάθη στη λεύκανση στο σπίτι με DIY συνταγές ή home kits;
Το συχνότερο λάθος είναι η χρήση ακατάλληλων υλικών, όπως σόδα, λεμόνι, ενεργός άνθρακας ή αποτριπτικές σκόνες, που δεν λευκαίνουν αλλά φθείρουν την αδαμαντίνη. Επίσης, πολλά εμπορικά home kits περιέχουν άγνωστη συγκέντρωση λευκαντικού και μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό ούλων, έντονη ευαισθησία και ανομοιόμορφο αποτέλεσμα.
Οι generic νάρθηκες συχνά δεν εφαρμόζουν σωστά, προκαλώντας διαρροή gel στα ούλα ή άνισο αποτέλεσμα. Επιπλέον, η λεύκανση σε δόντια με τερηδόνα ή προβλήματα ούλων μπορεί να οδηγήσει σε πόνο ή φλεγμονή. Συχνό λάθος είναι και η υπερβολική χρήση με την ελπίδα για «Hollywood white», που οδηγεί μόνο σε ευαισθησία και αφύσικο αποτέλεσμα.
Ποια θεωρείται καλύτερη για γρήγορο αλλά φυσικό αποτέλεσμα;
Για κάποιον που αναζητά γρήγορο και φυσικό αποτέλεσμα, η λεύκανση είναι συνήθως η πρώτη επιλογή, ειδικά όταν τα δόντια έχουν ήδη καλό σχήμα και θέση. Είναι οικονομικότερη, άμεση και ελάχιστα επεμβατική. Αν υπάρχουν έντονες δυσχρωμίες ή αν κάποιος θέλει συνολική βελτίωση σε χρώμα, σχήμα και μέγεθος, τότε οι όψεις πορσελάνης αποτελούν την πιο κατάλληλη λύση. Αν και απαιτούν μεγαλύτερη επένδυση σε χρόνο και κόστος, προσφέρουν σταθερό και ολοκληρωμένο αισθητικό αποτέλεσμα.
Συχνά, η ιδανική προσέγγιση είναι υβριδική: πρώτα λεύκανση για να βελτιωθεί ο γενικός τόνος, και μετά όψεις μόνο στα δόντια που το χρειάζονται, ώστε το αποτέλεσμα να είναι ομοιόμορφο αλλά και πιο οικονομικό.
Η λεύκανση ολοκληρώνεται συνήθως σε μία επίσκεψη 2 ωρών, με πιθανή δεύτερη για συντήρηση ή νάρθηκες. Οι όψεις απαιτούν περισσότερα στάδια – σχεδιασμό, αποτυπώματα, κατασκευή και τελική τοποθέτηση – και ολοκληρώνονται σε 1 έως 3 εβδομάδες.